Is circulair bouwen duurder dan traditioneel bouwen?

Vandaag wel. Tenminste, als we voor het beantwoorden van die vraag de kortetermijnvisie aanhouden die we hanteren. Circulair bouwen overstijgt immers dat kortetermijndenken. Op lange termijn is circulair bouwen niet duurder, integendeel. Circulair bouwen levert dan op vier manieren winst op.

Niet enkel de bouwmethodiek, maar vooral het moment waarop beslissingen worden genomen in een bouwproces, heeft een sterke impact op budget en bouwkwaliteit. Om kostenefficiënt te zijn, is het daarom belangrijk om reeds bij aanvang van het project het programma van eisen op punt te stellen en circulair in te vullen. Wanneer daar pas tijdens de uitvoering over wordt nagedacht, veroorzaakt dat ongetwijfeld bijkomende kosten. Toch is circulair bouwen vandaag nog altijd duurder dan traditioneel bouwen. Dat geldt echter enkel wanneer we de traditionele, kortetermijnvisie aanhouden. Want circulair bouwen overstijgt dat kortetermijndenken, niet enkel op het vlak van materiaalgebruik en bouwmethodiek, maar ook op het financiële vlak.

Circulair bouwen betekent het in de kringloop houden van materialen en stromen. Om die reden voorzie je wanneer je circulair bouwt ook in scenario’s die je op korte termijn niet invult. Dat betekent extra investeringen, die pas op de lange termijn lonen.

Een gebouw wordt om die verschillende scenario’s of invullingen mogelijk te maken, aanpasbaar ontworpen. Zo kunnen bijvoorbeeld gevelbekleding of technieken eenvoudig vervangen worden zonder de structurele drager aan te passen. Een circulair gebouw is daarnaast opdeelbaar, waardoor ruimtes kunnen worden samengevoegd of opgedeeld zonder ingrijpende structurele aanpassingen.

Een circulair gebouw is ook demonteerbaar. Na ontmanteling behouden materialen hun waarde en zijn die weer verkoopbaar. Bovendien betekent het in de kringloop houden van materialen, dat geen extra kosten voor afvalverwerking betaald moeten worden.

Circulair bouwen levert dus vier maal winst op: herstellingen of vervangingen kunnen tijds- en daardoor kostenefficiënter verlopen, de verkoopbaarheid van het gebouw neemt toe door de mogelijkheid het in te delen naar de wensen van elke nieuwe gebruiker, de gebruikte materialen behouden door een demontabele montage een waarde en afvalverwerkingskosten worden geschrapt.

Het is wanneer je circulair bouwt dus wel belangrijk het kostenplaatje binnen een langetermijnvisie te plaatsen en dat ook zo te communiceren naar de opdrachtgever. Aangezien een opdrachtgever een sterke verliesaversie heeft, is het daarbij belangrijk te focussen op de voordelen die de opdrachtgever financieel verkrijgt bij circulair bouwen ten opzichte van traditioneel bouwen. Als architect geef je aan hoe circulair bouwen een antwoord biedt op de noden en wensen van de opdrachtgever. Opdrachtgevers die levenslang willen wonen in hun gebouw, wijs je door middel van verschillende scenario’s op de voordelen van een opdeelbaar en aanpasbaar gebouw. Opdrachtgevers met angst voor bijvoorbeeld een lek in een leiding in de dekvloer, wijs je op de mogelijkheden van het bereikbaar en aanpasbaar houden van technieken. Het komt er samengevat op neer de opdrachtgever te leren te denken op lange termijn.

Beantwoord door: Dominique Girolami en Judith Vanneste, beiden BAST architects & engineers

Onze partners