Neen, circulair bouwen is niet enkel mogelijk met materialen die een lange levensduur hebben.
In 2015 schreef Mieke Vandenbroucke in de publicatie met 23 richtlijnen voor veranderingsgericht bouwen dat “hergebruik van gebouwcomponenten uitsluitend kan op voorwaarde dat de materialisatie van de bouwcomponenten dat ook fysisch toelaat. Veelvuldig hergebruik van componenten is enkel mogelijk wanneer duurzame materialen werden gebruikt in die zin dat ze lang moeten meegaan en ze bestand dienen te zijn tegen slijtage en beschadiging, kenmerkend voor veelvuldig transport en intensief gebruik van bouwproducten. Naargelang de toekomstige functie zullen ook andere eigenschappen van de componenten moeten blijven voldoen, zoals de esthetische kwaliteit.”
De technische levensduur van een gebouwcomponent is dus zeker een evaluatiecriterium om te bepalen of een component nog hergebruikt kan worden of niet, maar niet doorslaggevend.
Circulair bouwen kan immers ook met biologische materialen. Strobalen of riet kan je bijvoorbeeld gebruiken als isolatiemateriaal. Die hebben mogelijks een kortere levensduur, maar zijn dus wel composteerbaar en hernieuwbaar. Soms zijn hier wel hogere temperaturen voor nodig dan bij de normale tuincompostbak en/of is er vermaling nodig om het compostproces te versnellen.
We moeten wel stellen dat die kortere levensduur van biologische materialen een veronderstelling is. Vaak is er immers geen officiële gemiddelde technische levensduur voorhanden van biologische materialen door een gebrek aan onderzoek ernaar.
Het is wel een misvatting dat alle biobased producten oftewel producten gebaseerd op hernieuwbare grondstoffen tijdens het composteren schadeloos zijn voor de natuur. Denk bijvoorbeeld aan producten op basis van bio-ethanol, geproduceerd uit suikerriet. Tijdens het productieproces van de stof wordt een plastic verkregen dat niet te composteren valt. Of denk aan producten die een hoog percentage aan hernieuwbare grondstoffen bevatten, maar ook nog een klein percentage toeslagstoffen, zoals boorzouten. Die zouten maken het product onveilig om af te geven aan de natuur. Dergelijke materialen behoren dus niet tot de biologische cyclus.
Ook belangrijk: indien de technische levensduur van componenten uit de biologische cyclus nog niet bereikt is, bijvoorbeeld biologisch isolatiemateriaal dat wanneer een project wordt ontmanteld nog steeds performant is, primeert hergebruik van de componenten op composteren. Zo vermijd je immers de milieu-impact van het oogsten, het verwerken en het transport van nieuw biologisch isolatiemateriaal.
Van materialen die niet biologisch afbreekbaar zijn en dus deel uitmaken van de technische cyclus, is het maximaal benutten van de technische levensduur zeker een must. Het materiaal maximaal hergebruiken dus. Bij het bereiken van de technische levensduur, dient het materiaal hoogwaardig gerecycleerd oftewel geüpcycled te worden tot een nieuw product. Dit verwerkingsproces vraagt energie en is dus, analoog aan het oogsten van nieuwe biologische materialen, slechts tweede keuze. Materialen die niet te upcyclen zijn, behoren eigenlijk niet tot een van de twee cycli en zijn dus niet circulair te noemen en moeten dus vermeden worden.