Waarom is circulair bouwen nodig?

Circulair bouwen is nodig om verschillende problemen waar onze planeet mee te maken krijgt, te counteren.

De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van het geproduceerde afval. En hoewel de gebouwde omgeving de laatste jaren minder CO2 uitstoot, is de bouwsector zelf, door de productie van bouwmaterialen en het aan de sector gerelateerde transport, nog steeds verantwoordelijk voor een aanzienlijk percentage van de wereldwijde CO2-uitstoot. Om beide redenen hebben we dus alleen maar baat bij het sluiten van de kringloop van grondstoffen- en materialen die in een gebouw zitten. De aarde is immers een gesloten systeem. Circulair bouwen is niet iets dat enkel moet worden toegepast bij nieuwbouwprojecten. Er moet ook worden gekeken naar het bestaande patrimonium. Aangezien een groot deel van onze ruimte bebouwd is, beschikken we over een schat aan bouwmaterialen.

Naast de evidente voordelen voor het milieu en de bescherming van ons ecosysteem, is circulair bouwen ook gestoeld op een geheel nieuwe economische logica. Via een circulaire economie stappen we af van het eeuwige groeimodel, dat op termijn niet langer houdbaar zal zijn. De financiële kansen die we creëren door bijvoorbeeld delen en gemeenschappelijk gebruik mogelijk te maken, kunnen bouwen maar vooral ook wonen op termijn democratiseren. Zo bevat circulair bouwen ook een belangrijke sociale component.

Naast de energie-, afval- en grondstoffenproblematiek staat de bouwsector voor een andere grote uitdaging: door de bevolkingsgroei en de slechte maar vooral onaangepaste staat van het gebouwenpatrimonium, verdwijnt steeds meer open ruimte. Terwijl veel gebouwen leegstaan, wordt schaarse ruimte aangesneden voor nieuwe projecten. Circulair en veranderingsgericht bouwen moeten het mogelijk maken gebouwen gemakkelijker aan te passen aan veranderende noden om ze zo langer in gebruik te houden. Op die manier verhoogt ook het gebruikerscomfort, aangezien aanpassingen minder tijd zullen vragen en minder hinder met zich zullen brengen.

De bouwsector werkt op een enorme schaal. Het is daarom de sector bij uitstek om duurzaam te innoveren en zo een grote positieve impact te realiseren. De bouwwereld hangt bovendien sterk af van samenwerking tussen verschillende actoren en sectoren en is daarom uiterst geschikt om de ketens maximaal te sluiten, zeker omdat die veelal lokaal georganiseerd zijn.

Beantwoord door: Wouter Polspoel, Redactiebureau Palindroom & Stijn Brancart, VIBE vzw

Onze partners