Wat is cascadering?

Met de term cascadering wordt een trapsgewijs proces aangeduid. In de context van de bio-economie wordt de term tegenwoordig vaak gebruikt om het zo efficiënt mogelijk gebruik van biomassa en haar reststoffen te omschrijven.

Biomassa is materiaal van biologische oorsprong, zoals planten, bomen, dieren, micro- en zeeorganismen en algen. Om tot een bruikbaar product te komen wordt de biomassa vaak fysisch, chemisch of biologisch behandeld.

De meest bekende biomassa is wellicht voedsel dat op ons bord komt, maar biomassa kent nog heel wat andere toepassingen: diervoeder, energieopwekking, bioplastics, grondstoffen voor chemie, papier en karton, houten producten, farmaceutische toepassingen… Bij de verwerkingsprocessen kunnen biomassareststromen vrijkomen.

Het gevolg daarvan is dat er regelmatig keuzes moeten worden gemaakt tijdens de verwerking. Gaan we de biomassa gebruiken als brandstof, voedsel of grondstof voor materialen? Door in meerdere stappen tijdens de verwerking steeds de bestanddelen met de hoogste toegevoegde waarde eruit te halen, kan de biomassa optimaal benut worden. Dat proces van stapsgewijs de biomassa en de biomassareststromen opdelen in waardevolle producten, noemt men dus cascadering. Er wordt ter verduidelijking vaak verwezen naar een waardepiramide: als eerste worden de stoffen met de hoogste toegevoegde waarde van de biomassa gescheiden, vervolgens worden in iedere laag van de piramide steeds de bestanddelen die op dat moment de meeste waarde hebben, van de rest gescheiden, totdat de bodem van de piramide wordt bereikt. De laatste restcomponenten worden vaak gebruikt om door verbranding ervan energie op te wekken. Als diezelfde biomassa meteen was ingezet als brandstof zonder eerst de overige waardevolle stoffen eruit te halen, was de biomassa veel minder efficiënt gebruikt en had die veel minder waarde gehad.

De cascade van waardebehoud voor biomassa en biomassareststromen kent de volgende stappen: eerst inzetten op preventie (is het echt nodig dat we beroep doen op biomassa?), daarna primeren voedingsdoeleinden, dierenvoer, grondstof voor industrie, meststof en energie en ten slotte verbranden als afval (zonder energieopwekking) en storten.

Niet enkel binnen de biologische kringloop kent men een cascade van waardebehoud, maar ook binnen de technische kringloop, met als belangrijkste stappen: onderhouden en herstellen, hergebruiken, herbestemmen en recycleren.

Beantwoord door: Wouter Polspoel, Redactiebureau Palindroom & Mieke Vandenbroucke, VIBE vzw

Bron:

Vlaanderen Circulair

Lexicon

Onze partners