Enkele jaren geleden bevroeg Mieke Vandenbroucke van VIBE vzw 66 toonaangevende organisaties uit de bouwwereld over de uitdagingen en noden wat betreft circulair en meer specifiek veranderingsgericht bouwen. Bij verschillende van die uitdagingen en noden kan de overheid een belangrijke rol spelen.

Men was bijvoorbeeld niet zeker of er bij het brede publiek al voldoende draagvlak is voor circulair bouwen. Men vreesde dat Jan met de pet maar weinig besef heeft van de grondstoffenproblematiek, waardoor het moeilijk wordt hem te overtuigen van de noodzaak tot sluiten van de materialenkringloop. Hier zou de overheid een sensibiliserende rol kunnen spelen.

Langs de andere kant besefte men ook dat de meeste bedrijven er intern nog niet klaar voor zijn om demonteerbare producten, aanpasbare gebouwen en circulaire diensten op de markt te brengen. Ook daar is een rol voor de overheid weggelegd. Zo zal er onder meer extra kennis moeten worden verworven. Een bijkomende technische opleiding, zowel voor toekomstige als bestaande bouwprofessionals, kan soelaas bieden. Het idee werd geopperd om circulair bouwen te laten deel uitmaken van het basiscurriculum van de architectenopleiding.

Ook vond men dat er nog heel wat kan worden verbeterd op het vlak van het delen en verspreiden van kennis. Momenteel zit informatie over circulair en veranderingsgericht bouwen verspreid over vele documenten en verschillende media. Men dacht bijvoorbeeld aan een objectief platform waar alle informatie en enkele best practices verzameld zijn, een soort overheidsversie van circubuild.be dus. Een gebruiksvriendelijke ontwerptool voor architecten, werd ook geopperd.

Tot slot dachten de toonaangevende organisaties dat de overheid ook via subsidies en belastingsreducties voor circulaire gebouwen enerzijds en milieubelastingen voor niet-circulaire gebouwen anderzijds sturend kan werken.

Ook werd voorgesteld een juridisch kader te scheppen om producenten de volledige verantwoordelijkheid te geven over de recycleerbaarheid of hergebruikmogelijkheden van hun product, bijvoorbeeld door de producent te verplichten zijn producten terug te nemen na gebruik en het afval te verwerken tot nieuwe producten. Zie ook ‘Wat is product as a service?’?

Mieke denkt daarnaast dat de overheid een duidelijker standpunt moet innemen wat betreft het bestaand gebouwpatrimonium. “We mogen ons bestaand patrimonium niet zien als een last, maar als een gigantisch groot en waardevol kapitaal aan materialen. Het idee van een gebouw als materialenbank mogen we niet enkel op nieuwbouw toepassen en daarom met premies slopen van gebouwen aanmoedigen.”

Ook door circulair aan te besteden kan de overheid circulair bouwen stimuleren.