"Die internalisering zou er niet enkel moeten komen voor bouwmaterialen. Alle goederen die we consumeren zouden een prijs moeten hebben die overeenstemt met hun milieu-impact", voegde Almut Fuhr nog toe aan haar antwoord.

Nadja Van Houten, directeur bij Bureau Bouwtechniek, sloot zich daarbij aan. “In de sector ligt het accent nog altijd vooral op de meeteenheid euro. Beslissingen worden voornamelijk genomen op basis van metingen in die eenheid. Daardoor is er te weinig inzicht in de kost die we betalen voor het werken met vervuilende, niet-circulaire bouwmaterialen en bouwmethodes en in de meerwaarde van bouwmaterialen die je kan hergebruiken of schadeloos kan teruggeven aan de natuur. De consument kan pas belang hechten aan de ecologische waarde van een bouwmateriaal als hij kan weten welke negatieve gevolgen de productie en consumptie van dat bouwmateriaal al dan niet bewerkstelligen voor mens en milieu. Zodra hij daar inzicht in heeft, zullen circulaire bouwmaterialen aan populariteit winnen en zal er echt meer circulair worden gebouwd."

Joeri Beneens, zaakvoerder van bouwbedrijf Beneens en ook panellid, vindt vooral de vrijblijvendheid rond circulair bouwen een probleem. “Dat we vandaag kunnen kiezen om al dan niet circulair te bouwen, is voor mij het grootste struikelblok in de transitie naar een circulaire bouwsector. Elke architect zou verplicht volgens vaste grids moeten ontwerpen om uitwisseling van bouwelementen- en materialen in de toekomst veel makkelijker te maken.”

Voor laatste panellid Christophe Lambert, particuliere bouwheer van een circulaire woning die momenteel gerealiseerd wordt in Mechelen – die kon bezocht worden voorafgaand aan het slotevent van de Green Deal Circulair Bouwen – kunnen er vooral op digitaal vlak nog stappen worden gezet. “Ik ben IT’er en stel bij de bouw van onze eigen woning vast dat er daar nog veel ruimte is om efficiënter te worden. Dat de digitalisatie circulair bouwen nog meer zou kunnen faciliteren. Al denk ik wel dat de kleine schaal van ons project daar een rol in speelt.”

Schaaleffecten

De schaal van een bouwproject heeft volgens Almut Fuhr ook op een andere manier effect op de circulariteit ervan. “In een groot project kan je de markt sterker beïnvloeden. Met een circulaire aanbesteding kan je circulair bouwen opleggen of triggeren. We hebben bijvoorbeeld vastgesteld bij de bouw van het Marie-Elisabeth Belpairegebouw dat de grote loten materiaal die vrijkwamen voor producenten interessant waren om af te nemen. Zij konden het materiaal immers gebruiken als grondstof voor hun eigen productie. Maar ook voor scholen, die ze dan gebruikten voor hun inrichting, waren ze interessant. Ontwikkelaar Befimmo heeft wel zelf de nodige contacten moeten leggen met die afnemers – enkel een kleine fractie vond via de bestaande tweedehandsplatformen een tweede leven. Ook bij het zelf zoeken naar restpartijen van bouwmaterialen stelden we vast dat het voor de schaal van ons project bijna onmogelijk was om voldoende grote loten van een gebruikt materiaal te vinden via de bestaande kanalen. Ook daar zou meer digitalisering de zaken nog meer kunnen vergemakkelijken.”

“We voelen wel dat circulair bouwen de laatste jaren meer en meer ingang vindt”, besloot Nadja Van Houten met een positieve noot. “De eerste drie jaar van de Green Deal Circulair Bouwen bleef het toch strijden om circulariteit verkocht te krijgen aan klanten. Vooral bij beurgenoteerde bedrijven zien we onder invloed van de EU-Taxonomie het laatste jaar een shift.”