Met Zomerhoek realiseerde BAST architects & engineers samen met een bouwteam in 2018 een concrete circulaire oplossing voor een gepensioneerd landbouwerskoppel. Alle technieken bevinden zich in een centraal volume in de verplaatsbare, geprefabriceerde zorgwoning. Dat volume en de binnenwanden van JUUNOO zorgen voor een flexibel plan. Met het project maakt het architectenbureau kans op de Circular Building Award van de Belgian Building Awards 2021.
Hoewel de opdrachtgevers niet met circulair bouwen bezig waren, trekt de geprefabriceerde zorgwoning Zomerhoek in Zomergem consequent de circulaire kaart. In het midden van de voormalige boerderij ligt nu de nieuwe woning van het gepensioneerd landbouwerskoppel, met zicht op de weien. Omwille van de ligging in het buitengebied zorgde BAST architecture & engineering voor een bevestiging van drie modules op schroefpalen. Dat maakt de woning verplaatsbaar.
Die drie geprefabriceerde modules werden rechtstreeks op de site aan elkaar gekoppeld tot een wind- en waterdichte woning. Dat duurde slechts een dag, wat zich ook reflecteert in de korte uitvoeringstermijn van vier weken. Het project was voor de architecten een directe aanleiding om mee de Mobble van de Universiteit Gent op commerciële schaal te ontwikkelen.
Aanpasbare indeling
In de woning zorgde BAST architects & engineers voor een centraal gepositioneerd volume, een Slimme Aanpasbare Module of Smart Adaptable Module van Bao Living. Een primeur, want het ging om de eerste commerciële implementatie van een SAM. Een SAM bevat een badkamer, keuken, toilet, tv-hoek en technische ruimte en verdeelt de open ruimte in een keuken-, berg-, leef- en speelruimte. Aan de leefruimte is een privaat, zuidwestelijk terras gekoppeld dat tussen het bestaande melkhuis en de woning zelf ligt. Aan de straatkant in het noorden liggen drie slaapkamers zodat ook de kleinkinderen van het landbouwerskoppel er kunnen overnachten. De JUUNOO-binnenwanden van die ruimtes zijn bovendien verplaatsbaar zodat de toekomstige gebruikers de indeling kunnen veranderen.
In de SAM komen alle technieken samen. Daardoor moest het architectenbureau slechts één perforatie in de vloer maken om alle technieken naar binnen te laten komen. Ook de ventilatie en afvoerleidingen verlopen in de SAM-unit van Bao Living over het plafond en de vloer naar die opening. De verlichting, elektrische leidingen en datavoorzieningen zijn dan weer verwerkt in de opbouw van designrails op het plafond. Zo konden de architecten ook de zones bereiken waar geen binnenwanden zijn. In de ruimtes waar wel binnenwanden zijn, zitten de verwarmingsleidingen, stopcontacten en datapunten verwerkt in die wanden om de luchtdichte huid van de woning niet te perforeren.
De gevels bestaan uit een verticale, houten bekleding en horizontale banden in vezelcement. De verdiepingshoge aluminium ramen zijn gestandaardiseerd en allemaal identiek. Volgens BAST architects & engineers maken ze zo een architecturale vertaling van de proceslogica bij geprefabriceerde modulaire woonunits. Daarnaast lieten de architecten de regenwaterafvoeren zichtbaar en maakten ze gebruik van mineraal wol, hout en EPDM. Ook een ClicWall-systeem en de JUUNOO-binnenwandprofielen dragen bij aan de circulariteit van de woning. Op vlak van technieken koos BAST architects & engineers voor PV-panelen, een regenwaterput en een compactaggregaat met balansventilatie.
Stigma doorbreken
Met Zomerhoek wil BAST architects & engineers het stigma dat duurzaamheid voor de elite is, doorbreken. De architecten willen op een concrete en directe manier oplossingen bieden aan een grote groep mensen. Het project is daarom een van de zeven genomineerden in de categorie Circular Building Award van de Belgian Building Awards 2021. In die categorie zal een achtkoppige jury beoordelen in hoeverre de principes van circulair bouwen toegepast werden in de projecten. De fysieke prijsuitreiking op BATIBOUW kon niet plaatsvinden omwille van het coronavirus. Daarom zal de Award worden uitgereikt op de online Actieweek van de Green Deal Circulair Bouwen. Dat gebeurt op maandag 31 mei.