Al in 2012 startte IMd Raadgevende Ingenieurs uit Rotterdam een onderzoek naar de mogelijkheden om oude gebouwen niet te transformeren, maar hun constructie opnieuw toe te passen in een nieuw project. Met succes, want het zogenaamde ‘donorskelet’ is de laatste jaren uitgegroeid van een concept tot circulaire werkelijkheid: meerdere bouwprojecten in Nederland kregen de afgelopen jaren delen van een tweedehands constructie. Dat scheelt veel primaire grondstoffen en draagt zo bij aan een forse reductie van de milieu-impact door bouwen.

Material Driven Design

Het Rotterdamse winkel- en wooncomplex Hoogstraat 168-172 en Het Hof van Cartesius in Utrecht - waar sloophout en oude spoordelen als kolommen toegepast werden - hebben als pilootproject de basis gelegd van het zogenaamde Material Driven Design, oftewel het op de juiste manier inzetten van tweedehandse constructie-elementen. Dat vroeg bij beide projecten wel om een andere aanpak dan het traditionele ontwerptraject. Ook bij de nieuwbouwconstructie van het laboratorium voor Biopartner Center Leiden wordt gebruikgemaakt van gebruikte materialen. Zo worden de stalen portalen uit een naastgelegen pand bijna volledig hergebruikt. En nog enkele andere bouwprojecten die momenteel lopen maken gebruik van Material Driven Design.

Volgens de geestelijk vader van het donorskelet, ir. Pim Peters van IMd Raadgevende Ingenieurs, zijn er ondanks de successen met circulair bouwen ook nog de nodige uitdagingen. Zo is nog lang niet bij iedereen bekend dat een constructie uit elkaar gehaald kan worden en hergebruikt. Te vaak nog wordt de hoofddraagconstructie volgens Peters gezien als iets om te downcyclen, waardoor betonnen onderdelen bijvoorbeeld vaak vermalen worden tot steengruis voor de wegenbouw.

Afstemmen vraag en aanbod

Een ander aspect waarin volgens Peters nog ruimte voor verbetering is, is het op elkaar afstemmen van vraag en aanbod van donorskeletonderdelen. Het opslaan van relatief grote en zware constructie-elementen blijkt op dit moment nog een struikelblok voor toepassing van het donorskelet. En ook de kosten - demonteren kost meer dan traditionele sloop - spreken niet in het voordeel van het donorskelet. Maar daarin maken aannemers en bouwers volgens Peters een misrekening. Immers, herbruikbare constructie-elementen als kolommen, balken en vloeren zijn waardevoller dan puin. En als de werkelijke milieukosten worden doorgerekend - wat slechts een kwestie van tijd is - dan zou het donorskelet financieel als gunstige oplossing uit de bus komen.

Essentieel voor het succes is volgens de bedenkers van het concept dat zowel de opdrachtgever als het hele bouwteam het donorskelet omarmen. Peters: “Dan zijn alle hobbels goed te nemen, zoals die op het gebied van financiële haalbaarheid, risicobeheersing en verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid en blijkt het toepassen van een donorskelet zeer goed mogelijk.”

Bron: ivvd.nl