Het oude goederenstation Gare Maritime op de site van Tour & Taxis in Brussel krijgt een nieuw overdekt gemengd stedelijk programma van werken, winkelen en ontspannen. Neutelings Riedijk Architecten ontwierp onder de monumentale stationskappen een houten ‘stad’ waar het goed toeven is, in een aangenaam getemperd klimaat dat de seizoenen volgt. Gare Maritime wordt “een stad waar het nooit regent”.
Vragen beantwoord door Neutelings Riedijk Architecten en Bureau Bouwtechniek.
Circulair?
Een grondige analyse van de bestaande materialen resulteerde in een maximaal behoud van het bestaande monument. Zo konden bijvoorbeeld de houten kappen inclusief bebording, uit het begin van de 20ste eeuw, voor 90% behouden blijven.
Het ontwerp is gebaseerd op een modulair systeem dat zich probleemloos in de bestaande ruimtelijke structuur van spanten en kolommen laat integreren. De modulaire elementen met steeds dezelfde maatvoering verhogen bovendien de compatibiliteit en de hergebruikmogelijkheden.
De keuze voor een constructie in CLT en afwerking in eik (FSC), beide lichte en nagroeibare materialen van Europese afkomst, zorgt voor een grote reductie van de hoeveelheid cement en vermijdt zo de uitstoot van 3.500 ton CO2. Voor de bestrating worden de aanwezige kasseien, blauwe hardsteen, Stelcon-betonplaten en houten spoorelementen ter plaatse opgeslagen, bewerkt en hergebruikt.
Grootste uitdaging?
De grootste uitdaging bestond uit het vinden van de passende inhoudelijke, ontwerpmatige en technische mogelijkheden binnen de grenzen en de architecturale taal van een verouderd maar krachtig en kwalitatief gebouw. Ook het combineren van materiaalanalyses met de uitvoering van zowel lokale als grotere herstellingen, en het meten van de kwaliteit en inschatten van de resterende levensduur van de aanwezige materialen zorgden voor extra uitdaging.
Lessons learned?
De schaal van het gebouw maakte het voorafgaande onderzoek door specialisten zowel qua tijd als qua budget ondenkbaar. De oefening om de analyse, het inventariseren en het herstellen in één beweging uit te voeren heeft geleid tot een grote kostenoptimalisatie.
De snelheid van de prefabricatiemogelijkheden en droogbouw, zonder droogtijd en -energie, overtreft de verwachtingen. Bovendien kan door de nabijheid van het Kanaal, het transport via het water gebeuren, met een reductie van de ecologische en logistieke impact van het project tot gevolg.
Dat het inzetten op de herbestemming van de stationshallen een duurzame renovatie is, bewijst het behaalde BREEAM-certificaat Excellent voor het reeds in gebruik genomen eerste blok.
Technische fiche:
Opdrachtgever: Extensa
Ontwerper: Neutelings Riedijk Architecten i.s.m. Bureau Bouwtechniek en Jan de Moffarts Architecten
Hoofdaannemer: MBG
Studiebureau(s): boydens engineering (technieken, EPB), Ney & Partners (stabiliteit), Venac (akoestiek), Bureau Bouwtechniek en FPC (brandveiligheid), OMGEVING (omgevingsaanleg) en Bopro (veiligheidscoördinatie, BREEAM)
Systeemleverancier stalen schrijnwerk: Jansen by ods
Timing: 2017 – 2020