Dag Chris. De houtschaarste die er al was, werd nog versterkt werd door de coronapandemie. Kan een switch naar lokaal hout een oplossing bieden?

“De schaarste, zowel voor massief hout als voor plaatmateriaal, is een mondiaal fenomeen. De vraag naar hout wereldwijd is enorm groot en landen als China en de Verenigde Staten kopen materiaal op, ook in Europa. Er was een grotere vraag tijdens het afgelopen jaar, ook bij ons. Vooral de verkoop van materiaal voor het inrichten van de woning en de tuin kende een enorme boost. De grotere aandacht voor lokaal kopen zal een positieve invloed hebben op onze lokale economie, maar zal de materiaalschaarste niet oplossen. Ik juich wel toe dat er in de sector meer aandacht gaat naar lokaal hout. Denk maar aan de switch van tropisch hardhout naar thermisch gemodificeerd hout van dichterbij.”

Welke troeven heeft hout om de klimaatverandering tegen te gaan?

“Hout is een hernieuwbaar en duurzaam materiaal dat CO₂ opslaat tijdens de groei. Even duiden: 1 m³ eik slaat bijvoorbeeld 1,3 ton CO₂ op tijdens zijn groei. Dat is gelijk aan de uitstoot van een wagen die 8.700 km rijdt of het elektriciteitsverbruik van twee gezinnen gedurende één jaar. Als je dat vergelijkt met dezelfde hoeveelheid pvc, dan zie je dat dat materiaal tijdens zijn productie zorgt voor een uitstoot van 8 ton CO₂, bij aluminium gaat het zelfs 44 ton CO₂. De cijfers zijn dus heel duidelijk: hout als grondstof gebruiken levert een belangrijke bijdrage in de strijd tegen de klimaatverandering. Wanneer we dan kijken naar de opslag van die CO₂, dan zien we dat een houtproduct die CO₂ decennialang kan vasthouden. Als we inzetten op een circulaire economie via hergebruik en recyclage, dan kan die CO₂ gemakkelijk 80 tot 100 jaar opgeslagen blijven in duurzame houtproducten.”

Circulaire economie is dus de toekomst voor een duurzame hout -en meubelsector?

“Uiteraard. Maar er is nog veel werk aan de winkel. Wij zijn volop bezig met onderzoeksprojecten die bestuderen hoe producten circulair gemaakt kunnen worden. Materiaalefficiëntie optimaliseren,  zowel voor het volledige product als voor zijn individuele componenten en materialen, is de sleutel tot succes. Drie hefbomen keren telkens terug bij ecodesign en design-for-disassembly: duurzame materiaalselectie, modulaire productopbouw en circulaire businessmodellen.”

Wat is de rol van PEFC-gelabeld hout* in de circulaire economie?

“Gelabeld hout levert een positieve bijdrage tot de circulaire economie, omdat je al vanaf de aankoopfase aandacht hebt voor het aspect duurzaamheid. Hout afkomstig uit duurzaam beheerde bossen is echter wel een noodzakelijke, maar niet voldoende voorwaarde om te komen tot een circulair model. Circulaire economie speelt zich af in alle fases van de levenscyclus van een product: aankoop, ontwerp, productie, distributie en end of cycle.”

Circulair in de bouw start bij circulair ontwerpen. Is Vlaanderen daar al mee bezig?

“Ja, maar het kan nog beter. Er is al een postgraduaat circulair bouwen, wat positief is, maar het is ook belangrijk om circulair bouwen aan bod te laten komen in de basisopleiding van architecten. Ook nieuwe bouwmethodes zoals bijvoorbeeld met Cross Laminated Timber (CLT) zouden daarin een plaats mogen krijgen. Maar zeker ook het vertalen van ecodesignprincipes uit de industrie naar het ontwerpen van gebouwen is belangrijk en verdient de nodige aandacht. Daarnaast mogen de troeven van hout als bouwmateriaal in de architectenopleiding zeker extra belicht worden.”

Hoe ziet u de toekomst van gelabeld hout en waar zitten volgens u de grote uitdagingen?

“We zien een toename in het aantal bedrijven dat zich laat certificeren, dus de toekomst ziet er positief uit. De grote uitdaging zit hem erin om de hele waardeketen mee te krijgen in het verhaal. Als je een aantal bedrijven niet mee krijgt, dan geraakt de rest van de keten in de problemen. Hetzelfde geldt als de schakel vlak voor de eindgebruiker niet over een certificaat beschikt. Dan krijg je die belangrijke boodschap van duurzaam bosbeheer niet tot bij de eindgebruiker en dat is bijzonder spijtig. Het is wel zo dat we bij particulieren en vooral bij professionelen een grotere vraag zien naar gelabelde producten. In allerhande lastenboeken is gelabeld hout een vereiste, dus wie dit niet kan aanbieden, die speelt niet meer mee.”

De boodschap uitdragen is dus een must?

“Ik denk inderdaad dat de houtsector al heel veel investeert in duurzaamheid, maar het is belangrijk die boodschap ook over te brengen naar bijvoorbeeld architecten, bouwheren en de eindconsument. Als de sector die troeven wil uitspelen, dan moeten de krachten gebundeld worden via bijvoorbeeld collectieve campagnes.”

* PEFC is een internationaal label dat de garantie biedt dat de houtvezels van een product afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen. Hout dat PEFC-gecertificeerd is, vind je ook in grote hoeveelheden in de ons omringende landen. 90% van de gecertificeerde bossen in België en de buurlanden zijn gecertificeerd onder het PEFC-label. Wie zijn steentje wil bijdragen tot circulaire én lokale economie kan dus opteren voor hout met een PEFC-label. Bedrijven die PEFC-gelabeld hout verhandelen en dus zelf PEFC-gecertificeerd zijn, vind je op www.pefc.be (Belgische bedrijven) en www.pefc.org (internationale bedrijven).

 Wil je graag meer weten over certificering en gelabeld hout? Neem dan contact op met PEFC Belgium via info@pefc.be of neem en kijkje op www.pefc.be.