Dag mevrouw de minister. Waar ligt voor u de grootste uitdaging op het gebied van circulair bouwen?

"De bouwsector is verantwoordelijk voor bijna 40% van alle CO₂-uitstoot wereldwijd – Belgische cijfers zijn er niet. De productie van cement alleen al bedraagt 8% van het totaal. Deze cijfers vragen een bewustere aanpak van het bouwproces: de omschakeling naar een circulaire bouweconomie is nodig en niet alleen om de uitdagingen van de klimaatverandering aan te gaan. We moeten ook gewoon efficiënter met grondstoffen omgaan en onze impact op het milieu verminderen.  Zo ligt bijvoorbeeld vandaag de nadruk nog té vaak op het energiegebruik in de operationele fase en niet op de energie die wordt gebruikt om een gebouw te produceren."

"Het ontwerpen van circulaire gebouwen zou de milieueffecten van gebouwen en de druk op natuurlijke hulpbronnen aanzienlijk kunnen verminderen. De meeste gebouwen zijn vandaag echter niet ontworpen volgens de principes van de circulaire economie. Ze worden ontworpen om gebouwd en gebruikt te worden zonder dat er wordt nagedacht over hoe ze kunnen worden aangepast, heringericht of ontmanteld aan het einde van hun leven. Bijgevolg ontstaat er bij elke wijziging aan het gebouw en bij de afbraak veel afval. Dat afval wordt grotendeels gerecycleerd tot producten van lagere waarde – downcycling –, in plaats van hergebruikt te worden of in dezelfde kringloop te worden gebracht. Daarbij wordt dan nog abstractie gemaakt van de vele gebouwen die worden afgebroken nog vóór ze – of hun componenten – verouderd zijn, omdat ze technisch of qua veiligheid niet langer de functie zouden vervullen waarvoor ze werden gebouwd."

"Gebouwen ontwerpen met het oog op een grotere flexibiliteit en aanpasbaarheid zou de waarde ervan op langere termijn in stand kunnen houden, omdat wordt vermeden dat ze functioneel voorbijgestreefd raken. Omgekeerd is het ook denkbaar dat gebouwen bewust voor een korte levensduur worden ontworpen, waarbij ze op zo’n manier uit elkaar kunnen worden gehaald dat de elementen ervan in nieuwe gebouwen te verwerken zijn. Gebouwen die door hun ontwerp gemakkelijk opnieuw in te richten, te renoveren of te demonteren zijn, doen de vraag naar grondstoffen en de afvalproductie dalen. De beste manier om een gebouw te ontwerpen dat demonteerbaar en herbruikbaar is, bestaat erin om vanaf het begin de vraag te stellen wat er met het gebouw of zijn componenten moet gebeuren aan het einde van de levenscyclus."

Welke drie tips zou u uw collega’s binnen de branche meegeven als zij zich willen verdiepen en/of ontwikkelen binnen de circulaire vastgoedmarkt?

"Eén: een systeembenadering toepassen circulair bouwen 'de-risken', twee: het is belangrijk om in te zetten op de ontwikkeling van indicatoren om circulariteit voor de gehele bouw- en vastgoedsector concreet en meetbaar te maken en drie: ervoor zorgen dat de transitie rechtvaardig en inclusief is: 'Leave no one behind.'"

Hoever staan we er in België volgens u over vijf jaar voor op het vlak van circulair bouwen? 

"Idealiter zijn modulair en circulair bouwen dan de nieuwe norm, zijn we minder afhankelijk van schaarse materialen en is er meer aandacht voor biodiversiteit en klimaatadaptatie."

Dat is duidelijk. Bedankt, mevrouw de minister.

Circulair Real Estate, dat projectontwikkelaars, architecten, aannemers en andere actoren uit de bouw- en vastgoedsector samenbrengt om hen (elkaar) te (laten) inspireren rond circulair bouwen, gaat door op 20 oktober in Horta, Hopland 2, Antwerpen. Net als vorig jaar is Circubuild mediapartner van het event. Het zal er onder meer een volgende overdracht van de Circubuild-award organiseren. Inschrijven kan nog steeds via de link in de inleiding van dit artikel.