Circulaire make-over voor vakantiewoning in Daknamse bossen (TOOP architectuur)

Wie weet hoe de vakantiewoning eruitzag voor de renovatie, zal moeilijk kunnen geloven dat het wel degelijk gaat om een verbouwing. De renovatie was dan ook ingrijpend: een verouderd en weinig karaktervol pand werd getransformeerd tot een aangename vakantiewoning met frisse, moderne look.

De vakantiewoning werd volledig gestript en voorzien van nieuwe isolatie – ze was amper geïsoleerd. Omdat TOOP architectuur vanuit circulair oogpunt de bestaande funderingsplaat wilde hergebruiken zonder die uit te breiden en ook geen andere bodemingrepen wilde doen, koos het voor houten gevelbekleding. Aan de zijdes die het meeste zon vangen, werd gebruikgemaakt van geïntegreerde screens, die volledig weggewerkt werden en dus onzichtbaar zijn. De houten gevelbekleding is donker, wat ze robuuster maakt in de bosrijke omgeving en er ook voor zorgt dat de vakantiewoning opgaat in het landschap. Het lijnenspel van de gewisselde richtingen is subtiel maar toch verrassend.

Omdat de bestaande vakantiewoning relatief donker was, werden ook de raamopeningen gewijzigd. Zo dringt niet alleen de zon, maar ook het landschap de woning maximaal binnen. Het perceel wordt in zijn volle 360° beleefd vanuit de verschillende ruimtes van de woning.

Volume toegevoegd

Omdat de bestaande vakantiewoning te klein was voor het programma van de bouwheer en het moeilijk was ruimtes te creëren onder het licht hellende dak, besloot TOOP architectuur het dakvolume te verwijderen en een volume toe te voegen op het vakantiehuis. Die uitbreiding herbergt nu kinderkamers.

De bouwheren hadden de expliciete wens de masterbedroom en ensuite badkamer te voorzien op de gelijkvloerse verdieping. Dat resulteerde in een gelijkvloers waarbij ruimtes met verblijffunctie, zoals het bureau, de leefkeuken en de zitplaats, aan elkaar werden geschakeld. Andere ruimtes, zoals bergingen of de inkomhal worden daarvan gescheiden door ondersteunende volumes.

De zitplaats heeft zicht naar de straatkant en – door een overdekt terras – naar de tuin. De keuken, grenzend aan het overdekte terras, kijkt uit op de tuin en vormt het hart van de woning. Ook de masterbedroom ligt aan de tuinzijde. Het bureau/de speelruimte, met zicht op de straatzijde, vormt de schakel tussen de dag- en nachtzones. De garage, die zich voorheen bevond op de plek waar nu de zitplaats is, werd verplaatst naar de meest donkere zone van het perceel.

Geothermische warmtepomp

De gerenoveerde vakantiewoning, die voldoet aan de eisen van hedendaagse nieuwbouwwoningen, is een mooi voorbeeld van circulair bouwen om verschillende redenen.

Naast het feit dat er geen nieuwe funderingen nodig waren, schoot ook de energie-efficiëntie van de woning de hoogte in. Niet alleen door de woning te isoleren, maar bijvoorbeeld ook door de lichtgewichtdakstructuur te vervangen door een massiever bouwvolume met potten en balken en zo de thermische inertie van het gebouw te verbeteren. De bestaande raamopeningen konden daardoor ook eenvoudig van de vloer tot het plafond lopen. Daarnaast wordt met een geothermische warmtepomp gebruikgemaakt van duurzame technieken.

Aanpasbaar

De structuur van de vakantiewoning is dusdanig opgebouwd dat het pand gemakkelijk aanpasbaar is. De huidige of toekomstige gebruikers kunnen de woning gemakkelijk herorganiseren en er zelfs extra kamers creëren. De binnenwanden zijn dan ook ontlast door de nieuwe structuur en dus wegneembaar, al is dat volgens de architecten nu ook niet op een namiddag gebeurd en zal er hier en daar misschien toch een extra structurele ingreep nodig zijn. De gelijksvloerse verdieping biedt wel potentieel tot levenslang wonen.

De betonplinten van de gevel en de terrastegel werden omkeerbaar geplaatst en zijn zo eenvoudig weg te nemen en te hergebruiken. De keuze voor hout als gevelmateriaal is niet alleen circulair omdat ze een aanpassing van de fundering of verdere bodemingrepen voorkwam, hout is ook een hernieuwbaar en herbruikbaar materiaal. Het buitenschrijnwerk bestaat uit aluminium dat ook recycleerbaar is.

Ten slotte koos TOOP architectuur bewust voor veel lokale uitvoerders.