Circulaire uitbreiding PTS Mechelen (HASA-architecten) opgeleverd

Na een bouwfase die zo'n twee jaar in beslag nam, opende de technische en beroepsschool PTS Mechelen onlangs een nieuwbouw ter uitbreiding van haar site. Het gebouw, Groentjesblok gedoopt, werd ontworpen door HASA-architecten en het bureau trok daarbij, onder meer met de hulp van Cenergie, volop de kaart van circulair bouwen. Zo werd de betonnen draagstructuur van de nieuwbouw losgekoppeld van de afwerkingslagen, heeft het skelet een logische maatvoering en werd gebruikgemaakt van JUUNOO-wanden voor de indeling. Die drie ingrepen maken het gebouw makkelijk aanpasbaar en moeten op die manier de levensduur ervan verlengen.

De nieuwbouw biedt plaats aan 200 leerlingen uit de eerste graad STEM (STEM staat voor science, technology, engineering en mathematics, red.) en ligt aan de rand van de schoolsite. Die ligging was mee bepalend voor de circulaire benadering van HASA-architecten, dat ervan uitging dat de makkelijke bereikbaarheid voor de buurt de levensduur van het gebouw zou kunnen verlengen en een aanpasbaar ontwerp daarom de te bewandelen weg was.

Maar ook andere keuzes maken het gebouw circulair. Cenergie adviseerde over die circulaire maatregelen en bepaalde ook het energieconcept. Om een zicht te krijgen op het belang van bepaalde maatregelen werd het gebouw ingegeven in C-CalC. Voor specifieke geveldetails werd een analyse gedaan in Totem.


Spelen met configuratie van klassen

Het gebouw heeft een betonnen draagstructuur met een logische maatvoering die vrij invulbaar is en duidelijk losgekoppeld werd van de afwerkingslagen. Om zo aanpasbaar mogelijk te bouwen, werd het betonskelet gecombineerd met een invulling die grotendeels uit JUUNOO-wanden bestaat. Op de verdiepingen kunnen door het grid van structuur en gevelritmering op eenvoudige wijze klassen en ateliers samengevoegd, opgesplitst of naar de gang opengemaakt worden.

De nieuwbouw kwam tegen een blinde muur van het recent door LAVA architecten gerealiseerde Blok I en takt daar zowel functioneel als architecturaal op aan. Zo werd de buitenschil grotendeels met verduurzaamd hout afgewerkt en de luifel en de structuur waarop die rust in gelamelleerd hout.


Warmtepomp met BEO-veld

Goed georiënteerde functies, het minimaliseren van het energieverbruik door een sterk isolerende, luchtdichte buitenschil en compactheid waren ook belangrijke criteria voor HASA-architecten. De buitenschil werd vormgegeven zoals vooropgesteld en de specifieke inplanting van het gebouw garandeerde de compactheid, maar beperkte wel de mogelijkheden op het vlak van oriëntatie. Om de juiste maatregelen te bepalen, voerde Cenergie een dynamische gebouwsimulatie uit. Zo werd onder andere de grootte van de luifel en de locatie van mobiele zonwering vastgelegd op basis van die simulatie.

De performante gebouwschil werd aangevuld met actieve en passieve duurzame technieken. Zo werd het Groentjesblok uitgerust met een warmtepomp met BEO-veld. De warmtepomp wordt gebruikt om zowel passief te verwarmen als koelen. De opgewekte warmte wordt afgegeven met behulp van betonkernactivering via horizontale ribben in het plafond.

De ventilatie gebeurt met een CO2-gestuurd systeem D. De nodige maatregelen tegen oververhitting werden voorzien onder de vorm van deels vaste, deels mobiele zonwering – in functie van de oriëntatie –, opengaande daklichten en aangepaste beglazing. Zelfs zonder de zonnepanelen op het dak zou het nieuwe gebouw bijna-energieneutraal (BEN) zijn.


Interieur met zachte kleuren en warme materialen

Voor het interieur maakte HASA-architecten gebruik van warme materialen en zachte kleuren. Dat was een nadrukkelijke eis van de directie, dat de overgang van de lagere school naar het middelbaar – de nieuwbouw is dus bestemd voor eerstejaars – zo minder hard wilde maken. Onder mee pastelgroene deuren en veel hout, maar ook grote ramen die zicht bieden op het groen, maken de nieuwbouw heel gezellig, licht en open. De eerstejaars STEM krijgen ook een aparte toegang tot de school met groene buitenruimte en een eigen fietsenstalling.

Er was bovendien ook oog voor detail. Kleine knopjes op de armleuning van de trappen refereren bijvoorbeeld aan die van de statige trap in het oudste gebouw van de school, een erfgoedmonument. De knopjes fungeren daarnaast ook als praktisch element: ze moeten verhinderen dat de leerlingen de leuning gebruiken als glijbaan.


Leerling bedacht naam

Nog dit: de naam van het nieuwe gebouw werd gekozen door Juul Verheyen, een leerling van de school. Hij koos voor Groentjesblok omdat die naam zowel verwijst naar de gebruikers van het gebouw – eerstejaars of groentjes – als de groenten uit de serre in de buurt van het gebouw en de groene omgeving van de school.

Juul Verheyen mocht het gebouw dan ook mee officieel openen. Dat gebeurde in maart, een klein halfjaar laten dan aanvankelijk gepland.

Deel dit artikel:

Onze partners