De twee oude fabrieksgebouwen waar het om gaat, zijn die van staalfabrikant Nobels-Peelman. De circulaire reconversie moet leiden tot een circulaire en sociale incubator met een kenniscentrum rond circulaire economie voor ondernemers uit het hele Waasland, maar het moet ook gewoon een leuke plek worden voor de buurt. Het Opleidings- en Oriënteringscentrum van het OCMW voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgt er een onderkomen, maar je zal er ook cascoruimtes vinden voor startups actief in de circulaire economie, een repair café, kringloopwinkel Azalee en veel groen. Er wordt ingezet op maximaal gedeeld gebruik en kruisbestuiving, ook met actoren uit de buurt.

Maximaal hergebruik materialen

Het ontwerp voor de herbestemming is van de hand van MikeViktorViktor en Studio Tuin en Wereld, die samenwerkten met de studiebureaus BEC, Mouton en Astrenergie voor respectievelijk de studie technieken, de stabiliteitsstudie en de EPB-verslaggeving. De architecten trokken op vraag van de stad Sint-Niklaas maar ook vanuit eigen overtuiging volop de kaart van circulair bouwen, met de duurzaamheidsmeter GRO ter hand. In de eerste plaats door maximaal te behouden wat er al is, zoals de staalstructuur, de betonnen structuur en de vloeren, maar ook door in te zetten op hergebruik van materialen, afkomstig van de site zelf, zoals tegels, maar ook van andere bouwsites in Sint-Niklaas. Zo krijgen een aantal luifels en planken afkomstig van de heraanleg van de Grote Markt een tweede leven in Cocon.

Nieuwe materialen, zoals deuren en binnenmuren, zijn zo veel als mogelijk biogebaseerd en worden modulair en demonteerbaar toegepast. Totem hielp de architecten bij hun keuze van die nieuwe materialen.

Aanpasbaar ontwerp

Op gebouwniveau waren flexibiliteit en aanpasbaarheid de sleutelwoorden voor MikeViktorViktor en Studio Tuin en Wereld. Ateliers kunnen vergaderruimtes worden en omgekeerd en de bedrijven die zich zullen vestigen in Cocon zullen ook zelf nog kunnen beslissen hoe de – omkeerbare! – indeling van hun gehuurde ruimte eruit moet zien.

materialenpaspoort

De technieken zullen in opbouw worden geplaatst en er zal worden gewerkt met ventilatieschachten gemaakt van gerecycleerd materiaal. Cocon wordt een energieneutraal project dankzij geothermie in combinatie met lucht-waterwarmtepompen en zonnepanelen.

Het is ook de bedoeling dat het vernieuwde gebouw een materialenpaspoort krijgt. De projectpartners onderzoeken voor de verlichting, de nieuwe gevels en de binnenmuren nog of werken met het as a servicemodel daadwerkelijk bijdraagt aan meer circulariteit.

Eerste circulaire aanbesteding voor Sint-Niklaas

De stad Sint-Niklaas wil met de aanbesteding die ze in december in de markt zetten gelijkgestemde aannemers vinden. “Het wordt een grote uitdaging om aannemers te vinden die openstaan voor circulair bouwen én op dat vlak mee willen denken”, vertelt Annelies De Gendt, adviseur circulaire economie van de stad Sint-Niklaas. “Het is om die reden dat we gaan werken met een MPMO-procedure, iets wat we nog nooit eerder deden in Sint-Niklaas, maar waarmee we wel circulair kunnen aanbesteden. “Bedoeling is dat de werken kunnen starten in april 2023 en Cocon dan ten laatste begin 2024 klaar is”, besluit De Gendt.