Na twee weken versoepeling van de coronamaatregelen blijven de cijfers positief. Ik sta versteld van ons aanpassingsvermogen. Innovatieve oplossingen schieten als paddenstoelen uit de grond. Overal zie je op maat gemaakte scheidingswandjes uit plexiglas om ons te beschermen, Materialise kwam met 3D-geprinte ellebooggrepen zodat je de deurklink niet hoeft aan te raken en Frans designer Christophe Gernigon stelt dan weer voor gigantische transparante lampenkappen op te hangen die kunnen fungeren als een soort cocon wanneer we op restaurant gaan, zodat we toch samen kunnen tafelen. Dat crisissituaties onze creativiteit stimuleren kan ik alleen maar toejuichen, maar wat gaan we met al deze nieuwe producten doen als we het virus hebben overwonnen?

De organisaties die de designsector ondersteunen, Flanders DC, MAD - Home of Creators, Wallonie Bruxelles Design Mode en Wallonie Design hebben een open brief geschreven waarin ze bedrijven oproepen om ontwerpers onder de arm te nemen om ons nieuwe normaal vorm te geven. Ze verwijzen hierin naar een quote van Herbert A. Simon: “Ontwerpen is de transformatie van bestaande omstandigheden in favoriete”. Daarmee bedoelen ze niet enkel nu onmiddellijk, maar met oog op een duurzame toekomst voor een maatschappij in verandering.

Darwin wist het al

Darwin wist het ook al, niet de sterkste of de intelligentste soort overleeft, maar wel degene die zich het best kan aanpassen. De coronacrisis zet veranderingsgericht en aanpasbaar ontwerpen en bouwen als één van de basisprincipes van circulair denken in die context voor mij in een nieuw daglicht. Hadden we overal al maar modulaire kantoorkasten en bureaus, dan was die werkplek in een mum van tijd omgetoverd om te voldoen aan alle veiligheidsmaatregelen. Tijdens mijn postgraduaat biobased en circulaire economie bedacht ik als business case een modulair meubelmerk voor horeca met leaseformule. Was handig van pas gekomen nu uitbaters oproepen om terrassen groter te maken zodat we deze zomer toch gezellig een pint kunnen gaan drinken. Al die ervaring zou ons ook geholpen hebben de op maat gemaakte plexiglazen scheidingswanden, om maar één concreet voorbeeld te noemen, zo te ontwerpen dat we ze later makkelijk kunnen ombouwen tot interessante interieurobjecten.

Waarom de manier hoe we er nu in slagen allerlei dingen aan te passen aan de huidige crisissituatie, in de toekomst niet doortrekken naar onze normale leefwereld? Ook wij, als circulaire bedenkers, zijn nog te gefocust op de levenscyclus van materialen en producten zodat we die van onszelf soms vergeten. Hoe veranderen wijzelf doorheen ons leven? Mijn meest visionaire klant heeft me onlangs betrapt op hokjesdenken. Ik zag wonen, werken en ontspannen als afzonderlijke zaken die gebeuren op afzonderlijke momenten en in afzonderlijke ruimtes. Dat lijkt echter verleden tijd, denk maar aan vakantie in eigen land; een van mijn vrienden zet houten bijgebouwen en die heeft het nog nooit zo druk gehad. Plots wil iedereen zijn tuin ombouwen tot persoonlijk vakantiepark. Tegenwoordig vloeien al onze bezigheden in elkaar en eigenlijk heet dat gewoonweg ‘leven’.

Modulair bouwen

Écht modulair bouwen is het antwoord op die evolutie. Dan kunnen we in een bijzonder korte of zelfs zonder ombouwtijd en -stress een fitnessruimte of home office toevoegen aan onze woning. Net zo zou een bedrijf bepaalde kantoormodules kunnen verwijderen en verkopen wanneer het financieel in de problemen geraakt.

Kortom: leven met hetgeen we nodig hebben, niet minder, maar zeker ook niet meer. Dat vraagt doordacht ontwerpwerk, maar geloof me: het is mogelijk en ik ben dankbaar dat ik met Studio Planeet aan zo’n concept mag meewerken. Laat het nieuwe normaal er een zijn waarin we ons zorgeloos kunnen aanpassen doorheen ons hele leven, aan alle mogelijke veranderingen, zodat we ons kunnen focussen op wat ons écht gelukkig maakt: onszelf ontplooien en genieten van het leven met vrienden en familie.