De zomerse start van onze herfst dit jaar doet bijna vergeten dat het straks alweer winter is. Waar we normaal gezien stilletjes terug naar binnen trekken, lijkt het nu alsof we voor het eerst terug buiten komen. Terug naar school, terug naar kantoor en zelfs netwerkevents kunnen weer. Ik ben het precies een beetje verleerd. Kan ook moeilijk anders met zo’n bizarre zomer.

Toch heb ik heb nog nooit zo hard gewerkt als in de periode waarin niks doen internationaal sociaal aanvaard is. Ik heb namelijk het genoegen gehad iets te kunnen creëren om de zomervakantie van anderen op te fleuren: een modulaire, mobiele urban farm midden van de stad, waar jong en oud kunnen samenkomen om zelf groenten en kruiden te kweken. Mijn goede vriend en partner in circular crime Tijs De Geyndt kwam met het idee om iets te doen voor Staycation BXL, een oproep van de Vlaamse Gemeenschapscommissie om de thuisblijvers de tijd van hun leven te geven met allerhande creatieve projecten en kleinschalige evenementen.

Waarom iets maken dat voor éénmalig plezier kan zorgen als je iets kan maken dat kan blijven dienen, dacht ik al snel. Nostalgisch als ik ben, dacht ik terug aan wat ik fijn vond in mijn kindertijd. Dat was onder meer samen met mijn grootouders de hof omspitten in het voorjaar en dan de hele zomer in de gaten houden hoe al die verschillende plantjes tot leven kwamen om vervolgens vol ongeduld te wachten tot dat groene tomaatje rood genoeg was om te plukken. Kinderen die opgroeien in de stad kennen die geneugte niet dus dat wilde ik ze ook geven. Want jong geleerd is oud gedaan; wat je zelf kweekt hoef je niet te kopen in een plastic verpakking in de supermarkt.

Oude terrasplanken

Uiteraard moest dat ding voor Tijs en ik circulair zijn. First things first: het materiaal. Bij Sociaal Atelier Leuven, een startup die zich bezighoudt met urban mining, vond ik oude terrasplanken. Meneer hogedrukreiniger en ik hebben daar urenlang en liters water voor nodig gehad om die proper te krijgen. Ik begon me tijdens dat proces duchtig vragen te stellen of ik nu werkelijk duurzaam bezig was. Maar tijdens het schuren kon ik ruiken dat het eucalyptushout was. Blij dat ik was! Eucalyptus is één van de snelst groeiende houtsoorten ter wereld en geschikt voor buitengebruik zonder enige synthetische behandeling. Mijn werk was dus elke druppel zweet en water waard!

We wilden het moestuintje ook aanpasbaar maken, zodat het in elke omgeving zou passen: op een smal voetpad, een parking, een groot plein … We wilden er ook zitplaatsen in verwerken en de moestuin zelfs mobiel maken, zodat het lokale gemeenschapscentrum Ten Weyngaert uit Vorst, waar we de tuin in eerste instantie voor ontwierpen, er evenementen en workshops rond kon organiseren voor de lokale community. Het is heel ongewoon een object in de publieke ruimte niet te ontwerpen als iets vast en robuust, maar lang leve de honingraat! Gebaseerd op het patroon uit de natuur ontwierpen we klein zeshoekjes, die samen een stevig geheel vormen. Technisch gezien niet zo eenvoudig en ik beken ook schuld: ik heb lijm gebruikt om de afzonderlijke zeshoekjes in elkaar te zetten. Maar daarnaast zijn ze volledig modulair en aan elkaar te koppelen met omkeerbare verbindingen, wat ook ideaal is om voorbijgangers te betrekken in de opbouw van hun stadstuintje.

De Brusselaars werden ook betrokken bij de keuze van de plantjes en kruiden. Er werd hen gevraagd wat zij liefst zagen groeien en willen verzorgen. De dames van Jardins & Santé namen deze taak op zich en zorgden voor de juiste kruiden en planten. Opvallend was dat de meisjes het vooral leuk vonden om te planten, terwijl de jongens liever met een boormachine aan de slag gingen. Sommige dingen zullen ook nooit veranderen…

Op het einde van de dag kwam er een vrouw langs met haar twee kinderen. Nieuwsgierig bleven de kinderen op hun hielen draaien en uiteindelijk vroegen ze aan hun mama om een foto te maken van hen en het stadstuintje. Dat gaf mij een boost om ermee verder te gaan. Wat dacht je bijvoorbeeld van een open sourcehandleiding die jeugdbewegingen kunnen gebruiken om met hun eigen materiaal een moestuin te bouwen? Circulair bouwen in de publieke ruimte, mét sociale impact … mijn zomer was heerlijk.