Op welke eigen gerealiseerde projecten bent u het meest fier en waarom?

Al vanaf de oprichting profileerde DENC!-STUDIO zich als een leergierige en veranderingsbereide ‘vernieuwer’: niet gericht op een veilige, windstille kern, maar eerder op de dynamiek van de randen, het windveld. Duurzaamheid vormt een rode draad doorheen ons werk. We zien de extra randvoorwaarden nooit als een beperking van ontwerpvrijheden, maar juist als uitdaging en aanknopingspunt voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën. We zijn dan ook fier op onze pioniersprojecten en refereren in die context nog altijd graag naar een van onze eerste projecten: A LIVING TODAY, het eerste gecertificeerde passiefhuis in België.

We tonen ook respect voor het verleden, genieten dagelijks van het onderweg zijn en omarmen de toekomst. Net daarom bieden reconversieprojecten extra voldoening. Uit ons recentere werk, denken we dan bijvoorbeeld aan Acasus, het centrum van duurzaam bouwen van Provincie West-Vlaanderen, BKO Sint-Jozef, de omtovering van een voormalige kerk tot buitenschoolse kinderopvang, of de inrichting van ons eigen nieuwe kantoor in LOODS 23 in Gent.

Van welk project in uitvoering of in voorbereiding koestert u hoge verwachtingen?

DENC!-STUDIO stelt zich procesbereid op. Een ontzorgende en dienstbare houding ten aanzien van de opgave en de opdrachtgever vinden we erg belangrijk. Kiezen is hier dus verliezen en is ook wat onrespectvol ten aanzien van de opdrachtgevers, waarvoor we in al onze projecten ons best doen.

In aanloop naar een wedstrijddeadline, vergeten we meestal even de tijd. Na het jurymoment volgt dan vaak een adrenalinedipje. Het wachten op het verdict, goed of slecht nieuws, lijkt dan gauw een eeuwigheid te duren. De onszelf opgelegde hoge verwachtingen en de tijdens de kandidatuur gegroeide liefde voor het ontworpen antwoord, zorgen steevast voor gezonde spanning.

Wanneer we als laureaat aangeduid worden, volgen een vreugdedansje en een schreeuw van ontlading. Zo hopen we momenteel geselecteerd te worden voor de bouw van de BOSBRIGADE in Oudergem, samen met de ontwerpers Sweco en BLAF architecten, en als voorkeurskandidaat te worden aangeduid in de competitie DE PORRE in Gentbrugge, samen met de ontwerpers Dhooge & Meganck en Atelier Arne Deruyter. In beide projecten staat de duurzaamheidsambitie op scherp!

Welk project van een andere Belgische architect is voor u een schot in de roos?

Voor mij is ‘De genereuze ruimte’ van tc plus een schot in de roos. Een nieuw samengesteld gezin heeft er een oefenplek in samenwonen van gemaakt, zowel voor hun vijf gezinsleden als voor anderen. De woning is een deel van de stad geworden. Bij de verbouwing is de woning opengeklapt naar buiten om meer diverse ruimtes en meer fluïde grenzen te bieden. Het gezin hoopt op deze manier een positief en verbindend gebaar naar de buurt te maken en het beleid te inspireren in het zoeken naar nieuwe manieren van samenleven. Met deze ingreep weet de ontwerper mensen te raken, ze in beweging te brengen en ze te verbinden. Dat vind ik helemaal top!

De zaakvoerder Tom Callebaut is geschoold als interieurarchitect, maar hij kleurt ook graag buiten de strikte lijntjes van zijn vakgebied. Sommigen zullen dit elitair of grof vinden, maar wij vinden dat juist boeiend. Tom houdt van het leven. Zijn lach en zijn positieve ingesteldheid werken aanstekelijk. Hij is ervan overtuigd dat we alles hebben om een fantastische plek te kunnen maken voor iedereen. Hij stelt zich enkel de vraag: ‘waar wachten we op?’

Welke buitenlandse architecten vormen voor u een grote bron van inspiratie?

Snøhetta, Pezo Von Ellrichshausen, Happel Cornelisse Verhoeven architecten en Herzog & de Meuron.

Wat zijn volgens u de meest geslaagde recente bouwprojecten in het buitenland?

De Forest Tower van de Deense studio EFFEKT zet de natuur in de kijker. Ik kan me voorstellen dat de wandeling naar boven een lange bezinningstocht wordt.

Welke jonge architect in Vlaanderen maakt momenteel veel indruk op u?

We moeten af van het hokjesdenken, gekenmerkt door grenzen en tegenstellingen. Tussenschotten moeten weggehaald worden en er moet op projectmatige basis meer vakoverschrijdend samengewerkt worden. De beste resultaten boek je in samenwerking met partners die buiten de grenzen van hun vakgebied willen en kunnen denken. Zo zijn bijvoorbeeld Steven Delva van DELVA Landscape Architecture | Urbanism en Kenny Windels van Studio Basta landschapsarchitecten die mee uitspraken durven doen over de architectuur. Ze aanvaarden ook dat wij als gebouwontwerpers een visie hebben over de open en groene ruimte. Andere ontwerpers die me boeien omdat ze op een of andere manier exploreren of de grenzen aftasten zijn BC Architects, Gijs Van Vaerenbergh, tc plus en RE-ST.

Wat vindt u zo boeiend aan uw job als architect? Zou u uw kinderen aanmoedigen om in uw voetsporen te treden?

Niets blijft hetzelfde. Overal om ons heen zien we veranderingen. Dat is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. Velen zien deze veranderingen als iets om bang van te zijn en tegen elke prijs te vermijden. De geschiedenis leert ons evenwel dat de strijd tegen verandering bijna altijd verloren wordt.

Vaak is een programma van eisen aan het begin van een project in belangrijke mate richtinggevend, maar finaal niet maatgevend. De uitdaging bestaat erin de, meestal gegroeide, verwachtingspatronen aan het einde van het project te kunnen inlossen. Dankzij de opgebouwde kennis en ervaring met complexe ontwerpopgaven, is ons ontwerpteam in staat om tijdig de juiste vragen te stellen en hierop inspirerende antwoorden te bieden. Het is boeiend om zien hoe een creatief proces moeilijke knopen kan ontwarren.

De jeugd zou verandering moeten leren zien als vanzelfsprekend. Helaas is het traditioneel onderwijs nog onvoldoende gericht op leren anticiperen en plannen. Ik probeer mijn kinderen zo op te voeden dat ze een leven lang hun plan kunnen trekken. Ze mogen, maar moeten geen architect worden. Ik hoop hen wel wat liefde voor de planeet te hebben kunnen bijbrengen.

Welke ontmoeting is bepalend geweest voor uw verdere architecturale ontplooiing?

Mijn eerste jaar architectuurstudie zal ik nooit vergeten. Het hokjesdenken, eigen aan de middelbare school, kunnen inruilen voor het creatief cocreëren, was een verademing. Ik wist niets van architectuur en moest als eerste atelieropdracht een maquette maken van een niet-uitgevoerd meesterwerk van Juliaan Lampens. De zonneschermluifel van de ‘ontvangsthal voor vreemdelingenverkeer’ in Blankenberge, was niet bepaald de meest voor de hand liggende vorm voor de startende kartonsnijder. Toen ik na mij studies, via mijn toenmalige stagemeester, bij Juliaan Lampens thuis werd uitgenodigd, heb ik uiteraard niet getwijfeld. Het gebouwde brutalistische werk van de meester is radicaal en expressief, maar tegelijk ook verstillend en meditatief. Vandaag zou een architect wellicht niet meer financieel kunnen leven van dergelijke architectuur. Alhoewel, de materialisatie mag dan heel wat handenarbeid vergen, de organisatie van de ruimte wordt meestal zeer eenvoudig en functioneel gehouden door onder andere de toepassing van open plannen.

Maar als zijn architectuur als indrukwekkend wordt aanzien, dan is zijn persoonlijkheid dat nog des te meer: sober, ingetogen, eigenzinnig, inspirerend, maar vooral jong van geest. Zijn innoverende ingesteldheid is in het DNA van DENC!-STUDIO geslopen. “De eerste tien jaar ben je een architectuurstudent, daarna blijf je een studerende architect voor de rest van je leven”, zijn woorden van Juliaan Lampens die we mee onderlijnen.

Herkent u zichzelf nog in de ambitieuze jonge student die u ooit zelf was? Komen droom en werkelijkheid sterk overeen?

Door de jaren heen heb ik ontdekt dat ik snel verveeld geraak door te veel van hetzelfde. Zowel thuis, op het werk als in mijn hobby’s, moet er voldoende afwisseling ingebouwd worden. Ik heb nooit begrepen dat wie op achttien jaar kiest voor een creatieve opleiding, dan toch zijn of haar brood verdient met kopietjes van eerdere plannen.

Stilstaan is ook achteruit gaan. Daarom verschuiven we binnen ons bureau geregeld de ambities en leggen we de lat telkens weer wat hoger. Wat ooit startte als een passie voor energiebewust bouwen, is vandaag uitgegroeid tot een holistische totaalaanpak. Het is uitermate boeiend om nieuwe innovatieve hoofdstukken te kunnen schrijven. Dromen mag, blijven dromen moet!

We zijn niet uit op Photoshop-architectuur. We willen mensen kunnen raken en verbinden. Het is dan ook leuk als een gerealiseerd project beter is dan het voorafgaande visualisatiebeeld en als het project een ziel heeft gekregen. De werkelijkheid kan wel degelijk de droom overtreffen. Helaas blijven andere dromen dan weer te veel hangen. Op vlak van duurzaamheid is the sky the limit, maar politieke spelletjes, onvoldoende ondersteunde administratieve diensten, geldstromen, juridische gebondenheid… werken helaas te vaak vertragend.

Waarom vindt u het belangrijk in te zetten op circulair bouwen?

De opwarming van de aarde is slechts een symptoom van een veel grotere systeemcrisis. Het veelal nagestreefd ideaalbeeld van onbeperkte economische groei botst op de grenzen van onze planeet met slechts beperkte middelen. Onze huidige wegwerpeconomie, van grondstof naar product tot afval, is niet vol te houden. Grondstoffen, water en ruimte zijn eindig. Een verdere business as usual, opgeleukt met een groen strikje, zal niet volstaan. Als we blijven doen wat we altijd al hebben gedaan, zullen we krijgen wat we altijd al kregen. Een circulaire economie, waarvan circulair bouwen slechts een onderdeel is, die de lineaire logica weet om te buigen tot een gesloten kringloopsysteem, dringt zich op.

Welk circulair bouwproject is een voorbeeld voor u?

Het reeds in 2009 ontworpen dertig meter hoge, houten PATCH22, van architect Tom Frantzen, mag écht een pioniersproject worden genoemd.

Met onze project BKO Sint-Jozef in Eeklo en de inrichting van ons eigen kantoor in LOODS 23 in Gent, proberen we zelf het goede voorbeeld te tonen. We pretenderen niet dé sleutel te hebben gevonden, maar willen ons ook niet vals bescheiden opstellen. Aangezien we overtuigd zijn dat het circulair gedachtegoed gebaad is bij een maximale kennisverspreiding, werken we geregeld mee aan opendeurdagen, opleidingsdagen en artikels.

Faits divers
Welke job zou u nu uitoefenen als u geen architect was? Fotograaf
Waar hebt u uw architectuuropleiding gevolgd? Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, Sint-Lucas Gent
Bij wie hebt u stage gelopen? Herbert Langaskens en partners
Wat was de titel van uw eindwerk? Mediacentrum, Paul Robbrecht
Favoriet architectuurboek: Het pocketboekje dat ik het afgelopen jaar wellicht het meest ter hand nam, draagt de titel ‘Eren & citeren’ en is van de hand van Filip Canfyn.
Favoriet ander boek: De World Press Photo-jaarboeken tonen tegelijk het beste en het slechtste in de mens. Jaarlijks neem ik nog even de voorgaande edities uit de kast. Het is telkens weer een moment van stilte, woede en verontwaardiging, maar evenzeer van geluk en vertrouwen in de toekomst. Van het bladeren in de jaaroverzichten krijg ik energie.
Favoriete film: Mijn favoriete langspeelfilm is ‘Le Grand Bleu’ van Luc Besson met Jean Reno in de hoofdrol. Mijn favoriete kortspeelfilms zijn dan weer ‘Sardine Run’ en ‘Orca Kingdom’ van www.behind-the-mask.com.
Favoriet tv-programma: Blue Planet series, BBC Earth, aan elkaar gepraat door Sir David Attenborough
Favoriete muziek: Trentemøller
Hebt u veel vrije tijd en hoe brengt u die het liefst door: In mijn vrije tijd kan ik enorm genieten van de stilte en de natuur. Dan fotografeer ik graag de onderwaterwereld. Ik onthoud me daarbij van dure, zware toestellen maar stel me gelukkig met een kleine action camera. Overmatig ingekleurde foto’s van tropische vissen zijn er al genoeg te vinden. Geef mij maar de RAW-beelden van scheepswrakken en mijnbouwwerktuigen. Je mag zien dat het koud, donker of stoffig was. Neem gerust een kijkje op: www.cobbe-diving.com.
Favoriete Belgische stad: Gent
Favoriete Europese stad: Amsterdam
In welk land zou u het liefst geboren en opgegroeid zijn? België. We hebben het hier goed.
Actief of passief sportbeoefenaar? Welke sport? Water fascineert me. Weekends en vakanties breng ik in belangrijke mate onder water door. Ik duik in buiten- en binnenland, in helderblauw en donker water, in tropisch warm en ijskoud water, in open zee en in mijnen of grotten, recreatief en ook technisch.
Favoriete architectuursite? www.architectura.be is op heel goede weg. Projecten, technische info, innovatieve prikkels, weetjes … worden er op een toegankelijk platform verzameld.
Favoriete andere website? www.archdaily.com toont meesterlijke projecten, uiterlijk vertoon maar evenzeer laagdrempelig kleinschalig. De website positioneert onze dagdagelijks lokaal zwoegen ten opzichte van de globale diversiteit.