De nieuwe inkompartij wordt dubbel zo breed als de vorige en moet de bezoekersbeleving naar een hoger niveau tillen. Ze biedt onder meer plaats aan een abonnementenservice, een EHBO-post, een borstvoedingslokaal, sanitaire voorzieningen en een vernieuwde shop. Al die faciliteiten krijgen onderdak in een nieuw gebouw van de hand van CRU! Architecten.

De nieuwe ingang is niet alleen een pak breder, maar ook veel hoger dan de vorige. Het ontwerp van CRU! Architecten voorziet immers ook in een toren van 28 meter, als knipoog naar de bekende stamgasten van ZOO Planckendael: de ooievaars. Hun kenmerkende geklepper en hooggelegen nesten nodigen bezoekers uit om hun blik omhoog te richten, en dat is precies het effect dat de architecten en de dierentuin met de toren willen bereiken. Voor de realisatie van de toren werd een team van specialisten samengesteld die uitblinken in hun vakgebied. Mouton nam de stabiliteitsstudie, een rekenkundig huzarenstukje, voor zijn rekening.

De toren is zonder twijfel de blikvanger van de nieuwe entree. Door zijn hoogte – ter vergelijking: de meeste watertorens in ons land hebben min of meer dezelfde omvang, maar zeker ook door de zijn specifieke opbouw. De constructie wordt immers volledig opgetrokken uit Colombiaanse bamboe, geleverd door Guadua Bamboo, een bedrijf van een Vlaming die in het Zuid-Amerikaanse land een plantage heeft. Nooit eerder in Europa werd het duurzame materiaal op dergelijke schaal toegepast. Zoo Planckendael onderwierp de bamboe in samenwerking met de Universiteit Gent aan uitgebreide brand-, buig-, druk- en trekproeven en die leverenden uitstekende resultaten op.

Circulaire materialen

De nieuwe ingang – toren en gebouw – is een schoolvoorbeeld van circulair bouwen. Ten eerste omdat CRU! Architecten niet-circulaire bouwmaterialen uit zijn ontwerp weerde. Zo is het nieuwe gebouw, gerealiseerd door De Noordboom uit Ronse, een houtskelet aangekleed dat grotendeels werd geïsoleerd met ecologische materialen als cellulose, houtwol en vlas en waarvan de gevels werden afgewerkt met platen van geperste bamboe.

De bamboe dat gebruikt werd voor de toren scoort met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid het hoogste op het vlak van circulariteit. Bamboe – een verharde grassoort, geen hout – is de snelst groeiende plant ter wereld. Sommige bamboesoorten groeien in één dag wel 30 centimeter. Het materiaal is dan ook makkelijker en veel sneller hernieuwbaar dan hout – al na vier jaar kan het opnieuw gekapt worden – waardoor het wereldwijd beschouwd wordt als bijzonder duurzaam.

Bamboe haalt daarnaast ook drie tot vijf keer zoveel CO₂ uit de lucht als hout. Een LCA-analyse die CRU! Architecten liet uitvoeren toonde aan dat dit argument het materiaal een gunstigere score oplevert dan courant gebruikt hout en dus zwaarder doorweegt dan de kilometers zeetransport die nodig zijn om de bamboe in Muizen te krijgen.

Bamboe is overigens ook een bijzonder sterk materiaal. Eén staaf kan het gewicht van drie olifanten dragen, om een toepasselijk voorbeeld te geven.

Demonteerbaar

Daarnaast zette CRU! Architecten ook op gebouwniveau hoog in op circulair bouwen. Zowel de toren als het nieuwe gebouw bestaan uit geprefabriceerde elementen en zijn volledig demonteerbaar.

Bezoekers van ZOO Planckendael zullen tijdens de werken geen hinder ondervinden. De dierentuin voorziet een tijdelijke ingang ter hoogte van kasteel De Ooievaar. De werken duren zeker tot begin volgend jaar.

In dit filmpje geeft Zoo Planckendael nog meer tekst en uitleg bij het vernieuwingsproject.