Zijn er voor de bouwsector te veel of te weinig regels van de overheid? Die vraag leidde tot een interessant discussie tijdens de vragenronde in het seminarie 'Limburgers aan het woord over (én aan de slag met) circulair bouwen', georganiseerd door de Confederatie Bouw Limburg en POM Limburg binnen hun gezamenlijk initiatief Boost Bouw Limburg. Volgens Filip Vercauteren van Machiels Building Solutions, aandachtige luisteraar tijdens het event, zullen er meer regels nodig zijn om circulair bouwen te doen doorbreken.
Het was zonder meer een boeiende infosessie in de Bouwcampus in Hasselt, met uiteenzettingen van Pirre Wuytack (Vandersanden), Robbert Errico (UAU collectiv) en Rudy Evens en Filip Biesmans van Tectum Group.
Tijdens het afsluitend panelgesprek werd stilgestaan bij de regelgeving en de betaalbaarheid van circulair bouwen. Een poll wees uit dat 81% van de aanwezigen van mening is dat circulair bouwen pas zal doorbreken als het economisch haalbaar is. De initieel hogere kostprijs vormt nog steeds een van de grootste struikelblokken.
Als het afhangt van Filip Vercauteren, die het seminarie bijwoonde, is het aan de overheid om die impasse te doorbreken met aangepaste regelgeving. Circubuild had na de infosessie een gesprek met hem.
"Leren van zonnepanelen en elektrische wagens"
“Iedereen is tegen meer regels van de overheid, maar zonder nieuwe regels zal circulair bouwen duurder blijven en te weinig toegepast worden. En zo lang het weinig wordt toegepast, zal het duur blijven. Zo krijg je een vicieuze cirkel die je enkel kan doorbreken door ingrepen van de overheid. Vergelijk het met de zonnepanelen. Die waren vroeger onbetaalbaar voor de man in de straat, maar door de subsidies braken ze wel door, waardoor de prijs zakte en ze uitgegroeid zijn tot een mature industrie. Zo zal het ook zijn met elektrische auto’s. In aanvang zijn ze onbetaalbaar, maar door ze te subsidiëren en taksen te heffen op fossiele brandstoffen, wordt de duurzame oplossing stilaan financieel interessanter en zakken sowieso de prijzen. Dergelijke ingrepen heb je ook nodig voor circulair bouwen. Anders vrees ik dat het niet van de grond komt.”
Circulaire oplossingen subsidiëren is één zaak, maar hoe beslis je of iets al dan niet circulair is? Volgens Filip Vercauteren vormt dat inderdaad een belangrijk aandachtspunt en ook wat dat betreft is er volgens hem nood aan een duidelijke regelgeving. “Zowat iedereen noemt zijn product vandaag circulair, maar de vlag dekt niet altijd de lading en dat is heel verwarrend voor de consument. Het zou daarom niet slecht zijn als Europa en de lidstaten duidelijk zouden bepalen welk materiaal of techniek circulair genoemd mag worden. En dat mag best streng zijn. De EU Taxonomy for sustainable activitities vormt wat dat betreft een interessant initiatief dat een breed draagvlak verdient. Dit zijn echter nog maar draft teksten waar er toch nog wat werk aan is om ervoor te zorgen dat het kaf effectief van het koren wordt gescheiden."
"Naar meer dan CO2-uitstoot kijken"
Als het over financiële stimulansen gaat, wordt er al snel in termen van een koolstoftaks gedacht. In hoeverre vindt Filip Vercauteren dat een geschikt middel om circulariteit te stimuleren? “Het kan zeker helpen, maar ik vind het een te eenzijdige benadering om enkel maar naar de CO2-uitstoot te kijken. Bepaalde materialen scoren niet goed op het vlak van CO2-uitstoot maar zijn toch heel duurzaam omdat ze bijvoorbeeld oneindig bruikbaar zijn. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook: een duurzaam bouwproduct dat goed scoort op het vlak van CO2 uitstoot kan ook niet circulair “verbruikt” worden. Het mooiste voorbeeld is LEGO. Dat product zal niet zo goed scoren op het vlak van CO2-uitstoot bij de productie, maar anderzijds gaat het wel decennia mee en heeft het oneindig veel toepassingsmogelijkheden door zijn standaardisatie."
"Sleutel is standaardisatie"
Die standaardisatie is voor Filip Vercauteren de sleutel tot betaalbaarheid van circulair bouwen en bouwen in het algemeen. “Wat dat betreft moeten we echt kijken naar andere sectoren. Bijvoorbeeld naar de auto-industrie. Als je een auto gaat kiezen ga je toch niet vragen om de auto 5 cm langer of 10 cm hoger te maken? Je hebt een enorme keuze qua kleuren en opties, maar steeds binnen de range van een aantal standaardmaten. Of kijk naar de textielindustrie. De tijd van de kleermaker die elk kostuum op maat maakt, is definitief voorbij. Waarom vinden we het normaal dat in de bouw elk gebouw op maat gemaakt wordt met telkens nieuwe maten? Een mooi voorbeeld daarvan is de sociale woningbouw. Waarom moet men bij elk sociaal woonproject steeds van een wit blad beginnen? Als je met een aantal standaardwoningen werkt, is het perfect mogelijk om die in elk sociaal woonproject toe te passen. En wel degelijk zonder dat dit hoeft te resulteren in saaie eenheidsworst. Ook daarin kan de overheid een rol spelen", besluit hij.