Gecertificeerd hout, een grote troef voor duurzaam en circulair bouwen

Het lijdt geen twijfel dat de specifieke kwaliteiten van hout het materiaal circulair maken en ervoor zorgen dat het mag bestempeld worden als het bouwmateriaal van de toekomst. Het is daarbij wel essentieel dat het hout, willen we met het gebruik ervan een positief effect sorteren op het klimaat en de planeet, afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen en als dusdanig gecertificeerd is. Even essentieel is het om het aantal architecten, andere bouwprofessionals en gebouweigenaren dat met duurzaam hout aan de slag gaat, te verhogen. Wij hadden daarover een interview met Samuel Oldenhove, secretaris-generaal van de Belgische tak van PEFC, een internationale organisatie die duurzaam bosbeheer promoot door middel van boscertificeringen en etikettering van houtproducten met oorsprong in die bossen.

Dag Samuel. Kan je ons eerst en vooral eens vertellen wat de voordelen zijn van het gebruik van hout in bouwprojecten?

"Naast zijn technische kwaliteiten is hout ook ecologisch onverslaanbaar in termen van vervuiling, luchtkwaliteit en ecologische voetafdruk. Zo bespaar je één ton CO2 wanneer je een kubieke meter beton vervangt door een kubieke meter hout en absorberen bossen jaarlijks 30% van de CO2 die wereldwijd wordt uitgestoten en helpen ze de opwarming van de aarde tegen te gaan."


Waarom is het zo belangrijk om juist duurzaam hout te gebruiken?

"Daar zijn veel redenen voor te noemen. Dat hout PEFC-gecertificeerd is, is in de eerste plaats een garantie dat het bos waaruit het afkomstig is duurzaam beheerd wordt, zowel vanuit sociaal als ecologisch oogpunt. Op sociaal vlak gaat het over zaken als het respecteren van de rechten van de werknemers, het verbod op kinderarbeid, het garanderen van een fatsoenlijk inkomen voor boswachters enzovoort. Op ecologisch vlak gaat het dan weer over bijvoorbeeld het beschermen van de biodiversiteit, het verbod op ontbossing of het gebruik van GMO's en pesticiden, allemaal met de bedoeling om de 'houtbron' in stand te houden, met respect voor het evenwicht tussen de verschillende functies van het bos. Zo'n bosbeheerplan maakt bossen weerbaarder tegen klimaatverandering en zorgt voor een gegarandeerde productiecapaciteit op lange termijn. Daarnaast is er ook het gegeven dat PEFC-gelabeld hout voldoet aan de huidige normen en eisen. En dan is er nog de grote aanvoermogelijkheid: PEFC is het grootste certificatiesysteem ter wereld, met 324 miljoen hectare gecertificeerd bosgebied. In Europa is meer dan 75% van de gecertificeerde bossen gecertificeerd onder het PEFC-label. Die wereldwijde aanwezigheid garandeert een lokale bevoorrading. Ten slotte zet het label ook de inspanningen van een gebouweigenaar op het vlak van duurzaam bosbeheer in de kijker."


Vandaag wil PEFC specifiek in de bouwsector en bij architecten het bewustzijn rond het gebruik van duurzaam hout vergroten. Waarom juist?

"Met de toegenomen druk op de markten is het echt essentieel om ervoor te zorgen dat het hout dat we gebruiken uit duurzaam beheerde bossen komt. PEFC wil niet alleen de boseigenaar waarderen, maar ook de architecten en de gebouweigenaars die duurzaam hout in hun projecten gebruiken: PEFC-gecertificeerd hout wordt geaccepteerd in ecologische bouwclassificaties over de hele wereld en helpt mee het BREEAM Excellent of BREEAM Outstanding-certificaat voor je bouwproject te behalen. PEFC-certificering wordt ook door verschillende instanties erkend als een van de middelen om de duurzaamheid van hout dat in projecten wordt gebruikt, te bewijzen. Het voorschrijven van gecertificeerd hout is zowel de garantie voor het ontvangen van duurzaam en (ethisch) verantwoord geproduceerd hout, als de verzekering dat je hout voldoet aan nationale en internationale regelgeving."


Wat moet een architect vandaag concreet doen als hij wil werken met gecertificeerd hout in zijn projecten?

"Hij moet dat specificeren in het bestek voor specifieke elementen – kaders, vloeren, latten ... – of in het algemeen aangeven in de inleiding: 'Al het hout moet een PEFC-label of gelijkwaardig dragen.' Het is raadzaam om de prestatieverwachtingen van het hout te specifiëren in plaats van de soort. Op die manier vind je de meest duurzame en meest economische oplossing voor je project. Tenzij er natuurlijk esthetische eisen zijn. In het rapportagegedeelte van het bestek moet de architect ook eisen van de leveranciers van de aannemer – en dat is soms ingewikkelder – dat hij een chain of custody-certificaat heeft om aan te tonen dat zijn producten gecertificeerd zijn. Let wel, het PEFC-label is aangebracht op een product. Dat een leverancier gecertificeerd is wil niet per se zeggen dat zijn hele aanbod dat ook is. Ten slotte moet de architect bij de levering van de materialen op de factuur controleren of die de certificering van de aangekochte materialen en het percentage PEFC-producten vermeldt. Als dat niet het geval is, betekent dat dat het hout niet gecertificeerd is. Bij twijfel kunnen wij hen uiteraard adviseren."


Is het voor een architect gemakkelijk om een gecertificeerde leverancier te vinden?

"Ja, alleen in België zijn er al meer dan 500 gecertificeerde bedrijven, waarvan er vele actief zijn in de houtsector – eerste en tweede bewerking – zoals groothandels in hout, schrijnwerkers, zagerijen, fabrikanten van mdf-platen of CLT-constructies ... Al die bedrijven uit de houtsector zijn terug te vinden in een database die beschikbaar is via onze website. In Brussel dringen sommige bedrijven echt aan op zo'n certificering, omdat die de opdrachtgever toelaat renovatiepremies te ontvangen, bijvoorbeeld voor de vervanging van de raamkozijnen."


Architecten(bureaus) ontwerpen ook vaak projecten na een openbare aanbesteding. Zijn er in ons land verschillen per regio als het gaat over voorschrijven van duurzaam hout in zo'n openbare aanbestedingen?

"Ja. Er is geen harmonisatie tussen de regio's op dat vlak en dat betreuren wij. Het is voor architecten ook niet altijd duidelijk wat geëist wordt in welke regio. Wat hen kan helpen, is ons e-book waarin de verschillen per regio worden besproken. Dat kan worden gedownload op onze site. Het is belangrijk nog eens te zeggen dat de keuze voor PEFC-gelabeld hout architecten de garantie geeft te kunnen voldoen aan de eisen in de wetgeving, in de markt en in de geldende beoordelingssystemen."


Bedankt voor dit interview, Samuel.

Deel dit artikel:

Onze partners