Bij de verbouwing van een herenhuis uit 1907 in Rotterdam tot vier appartementen maakte Habi, dat historisch vastgoed herontwikkelt naar duurzame, CO2-vrije (coliving)woningen die het desgewenst inricht met vintage en tweedehandsmeubelen, gebruik van de Slimme Aanpasbare Module of Smart Adaptable Module (SAM) van Bao Living, een voor elk appartement. Zaakvoerder van Habi Peter Verhees geeft in deze Gewikt & Gewogen meer uitleg bij die keuze. "Werken met de SAM betekende een enorme efficiëntiesprong en zorgde ervoor dat de ruimte aanpasbaar blijft. Bovendien hielp de module ons heel efficiënt gebruik te maken van de beschikbare oppervlakte in de appartementen."
In welke werf werd het product toegepast?
"In een van de oudste straten van Rotterdam hebben we een herenhuis uit 1907 verbouwd tot vier gasvrije, duurzame appartementen. Elk van die appartementen kreeg een SAM, die de keuken, de badkamer, het toilet, de technische ruimte en opslagruimte bevat."
Wat gaf de doorslag om voor het product te kiezen?
"Verschillende factoren lagen aan de basis van de keuze voor de SAM. Verminderen van complexiteit op de werf is er een van, maar ook de daarmee gepaard gaande tijdwinst – de SAM is in enkele dagen opgebouwd – en het feit dat we de appartementen daardoor eerder konden verhuren."
Hoe stond de aannemer tegenover de keuze voor het product?
"Die stond er een beetje huiverig tegenover. Voor een conventionele bouwfirma is het toch een grote stap om met de SAM te werken. Maar als we dan uitlegden waar de verantwoordelijkheid van de bouwheer stopt en die van BAO Living begint, met name aan de schacht met alle technieken, dan ging hij er toch vlot in mee. Het is dus Bao Living dat de SAM plaatst. Voor de algemene aannemer is het dus juist een kwestie van goed coördineren en afspraken maken met Bao Living."
Wat zijn achteraf bekeken de sterke punten van de SAM?
"Naast wat ik hierboven al vernoemde, maakten we dankzij de SAM ook heel efficiënt gebruik van de beschikbare oppervlakte van elk appartement. De SAM maakt het mogelijk keuken, badkamer, toilet en ruimte voor technieken en voor opslag op een zeer efficiënte manier – in elke zin van het woord – te creëren."
"Normaal komen er aan de genoemde ruimtes verschillende disciplines te pas, zoals een verwarmingsspecialist, een elektricien, een tegelzetter enzovoort. Doordat nu echter alle noodzakelijke voorbereidingen in het atelier worden gedaan en de SAM vervolgens in één levering aankomt op de werf, is dat niet langer het geval. Dat scheelt ook in transport naar de werf: je moet slechts één SAM vervoeren in plaats van alle verschillende materialen nodig voor het toilet, de keuken, de badkamer en de technieken."
"Dat de SAM ook compleet demonteerbaar is aan het einde van zijn levensduur van 20 tot 25 jaar, is natuurlijk ook een grote plus. Je breekt de SAM af als een soort kastenmodule, zonder dat de rest van de woning daaronder lijdt. Wij hebben hem namelijk op de tegelvloer geplaatst, dus hij kan makkelijk worden weggehaald, waardoor je weer een lege ruimte met nieuwe mogelijkheden krijgt. De demonteerbaarheid zorgt er ook voor dat bepaalde delen nog een tweede leven zullen kunnen krijgen."
Zijn er bepaalde elementen of details die nog voor verbetering vatbaar zijn?
"De oppervlakten waarop of waartegen de SAM geplaatst wordt dienen nagenoeg perfect recht te zijn."
Zijn er bepaalde zaken waar een architect rekening mee moet houden als hij kiest voor de SAM?
"Dit antwoord sluit aan bij mijn vorige antwoord. Het gaat om een starre unit, dus de architect dient er wel rekening mee te houden dat de vloer of de muur waar de SAM eventueel op aansluit, recht is – niet kaarsrecht, want kleine imperfecties kunnen wel opgevangen worden, maar er is net veel speling. In een huis uit 1907 is niet alles heel recht meer of misschien is dat zelfs nooit zo geweest, dus het was wel een kleine uitdaging om de SAM te plaatsen op een vloer die niet perfect recht was."
"De SAM moet ook van bij het begin in het woningontwerp meegenomen worden aangezien de technieken erdoorheen lopen."
Voor welk type projecten is de SAM vooral interessant en voor welk type minder?
"Wij hebben de SAM zoals gezegd toegepast in vier appartementen. Dat was een relatief kleinschalig project en daardoor haalden we er nog geen kostenvoordeel uit. Maar de SAM is ook perfect toepasbaar in grote(re) projecten, waar er meer modules geplaatst worden en dan zal je niet alleen tijd maar ook gevoelig aan financiële middelen winnen."
Ligt de prijs van bouwen met de SAM hoger dan die van traditioneel bouwen, waarbij je de ruimtes die de SAM bevat afzonderlijk bouwt?
"Zie mijn vorig antwoord. De prijs ligt volgens mij lager, maar de schaal van het project moet daarvoor wel groot genoeg zijn."
Drie jaar eerder, in 2018, verbouwde Habi de naastgelegen herenwoning ook tot vier appartementen. Daarvoor maakte de vastgoedontwikkelaar evenwel nog geen gebruik van de SAM van Bao Living – "In tegenstelling tot nu was duurzaam en slim (ver)bouwen toen nog minder een focuspunt voor ons, we kozen nog vaker voor de traditionele manier van bouwen en renoveren", aldus Verhees – waardoor vandaag dus een interessante vergelijkende casestudy mogelijk is. Die publiceren we binnenkort op Circubuild.