Gewikt & Gewogen: Robin Herman (DMOA architecten) over Knoopwerk

De Potterij in Mechelen wordt weldra de place to be voor jonge, creatieve ondernemers om te werken aan baanbrekende circulaire projecten. Voor de invulling van het verwaarloosde fabriekspand gebruikte DMOA architecten – hoe kan het ook anders – het circulaire houtbouwsysteem Knoopwerk. De houten balken met vierkante doorsnede en de kubusvormige staalknopen, de basiselementen van het vernieuwende modulaire systeem, laten de gebruiker toe om een verscheidenheid aan structuren eenvoudig te bouwen én te demonteren. “Knoopwerk is het slimmere broertje van de klassieke houtskeletbouw”, vertelt Robin Herman van DMOA architecten in deze Gewikt & Gewogen.

In welke werf werd het product toegepast?

“In de Potterij in Mechelen, in het kader van het project Labo Leegstand. De Potterij is letterlijk hét labo om alle kennis over circulair bouwen te etaleren en evalueren. Het product moest 100% circulair zijn, aangezien het om een tijdelijke invulling van dit verloederd fabriekspand gaat. Het hele project wordt gesteund door Vlaanderen Circulair en Stad Mechelen. Het systeem werd toegepast voor het creëren van een circulaire box van 80 m².”


Wat gaf de doorslag om voor het product te kiezen?

“Knoopwerk heeft verschillende troeven die wij op onze checklist hadden staan. Het is een prefabsysteem dat als mecano in elkaar gezet wordt op de werf. Het modulaire en duurzame maar vooral circulaire aspect ervan waren doorslaggevend. Het concept van Knoopwerk is duidelijk en laagdrempelig, waardoor het uitblinkt in eenvoud. De twee modulaire basiselementen – een 3D-galvastaalknoop en houten balkjes van 90 x 90 mm – kunnen gecombineerd worden tot allerhande volumes en structuren. We konden eveneens rekenen op de software van Knoopwerk om een virtueel model van onze box te genereren. Op basis daarvan vond nadien de productie plaats in hun ateliers. Die ondersteuning biedt Knoopwerk trouwens aan al zijn klanten, professioneel of particulier.”


Hoe stonden de aannemers en bouwheer tegenover de keuze voor het product?

“Aangezien Labo Leegstand volledig focust op circulair bouwen, was er alleen maar enthousiasme om dit systeem toe te passen.”


Wat zijn achteraf gezien de sterke punten van het nieuwe product?

“De snelle productie, de snelle en droge werf én de afwezigheid van denkwerk ter plaatse. Op de werf komt er geen gezaag, geschroef of getimmer meer aan te pas. Ook de compactheid van het systeem was onverwacht een pluspunt. De volledige structuur van onze circulaire box van 80 m² werd geleverd met één aanhangwagen.”


Zijn er bepaalde elementen of details die nog voor verbetering vatbaar zijn?

“Wanneer de overspanningen groter worden of de hoogte van de constructie aanzienlijk wordt, moet er afgeweken worden van het basissysteem. In de Potterij werden bijvoorbeeld twee knoopwerkbalken op elkaar bevestigd om zo grotere overspanningen mogelijk te maken. Verder is Knoopwerks 3D-staalknoop naar mijn mening nog voor verbetering vatbaar. Wanneer er bijvoorbeeld een diagonale bevestiging gemaakt kan worden om windverbanden in de houten kaders te spannen of om schuine hoeken te maken, zou het systeem meteen een pak interessanter worden!”


Zijn er bepaalde zaken waar een architect rekening mee moet houden als hij kiest voor dit product?

“De samenwerking voor Labo Leegstand’heeft ons geleerd dat Knoopwerk gewoon het slimmere broertje van de klassieke houtskeletbouw is. Op het vlak van detaillering en lucht- en waterdichting kunnen dus gewoon de principedetails van de houtskeletbouw gevolgd worden.”


Voor welk type projecten is dit product vooral interessant en voor welke type minder?

"Bouwen met Knoopwerk is heel toegankelijk, ook voor DIY-projecten. Kleinere huizen, poolhouses, tuinpaviljoenen en pop-upprojecten lijken me de perfecte match. De efficiëntie van het systeem daalt echter bij een bepaald niveau van complexiteit en omvang. Bij grote projecten zou Knoopwerk (nu nog) niet mijn eerste keuze zijn.”


Ligt de prijs van bouwen met dit product hoger dan die van bouwen met andere (niet-circulaire) soortgelijke oplossingen?

“De tijdswinst die behaald worden bij de montage, alsook het vermijden van zwaar gereedschap of extra handelingen, maakt projecten die gebruik maken van Knoopwerk zeer prijsinteressant. Doordat de structuur zo eenvoudig is, is voorkennis eveneens overbodig. Voor kleinere projecten moet er bijgevolg geen beroep worden gedaan op een aparte ruwbouwaannemer. Bij grotere projecten verhoudt het systeem zich met de klassieke houtskeletbouw.”

Deel dit artikel:

Onze partners