Handelspand met bovenliggend appartement circulair verbouwd tot eengezinswoning (ROBUUST architectuur & onderzoek)

Simon Solome en Hermien Sergeant verbouwden hun appartement in Drongen en het onderliggende handelspand eigenhandig tot een woning voor hun jonge gezin. Ze deden dat naar een ontwerp van ROBUUST architectuur & onderzoek, dat daarin de kaart van circulair bouwen trok, voornamelijk met doorgedreven hergebruik en een nieuwe demonteerbare achterbouw in houtskelet.

Een slagerij met bovenliggende slagerswoning. Met die functie werd het gebouw destijds opgetrokken. In de loop der jaren waren achtereenvolgens ook een bloemenwinkel, frituur en wereldwinkel gevestigd in het handelspand en geraakte het gebouw door verschillende verbouwingen sterk versnipperd.

Het appartement was ook een aantal keren verbouwd, maar in goede staat. Zo’n acht jaar geleden gingen Simon Solome en Hermien Sergeant er wonen. Na het appartement even te hebben gehuurd, besloten ze het volledige pand te kopen om van het appartement en het onderliggende handelspand er een kwaliteitsvolle eengezinswoning te maken die zou voldoen aan de meest recente energie- en isolatiestandaarden. Ze gingen daarvoor te rade bij ROBUUST architect & onderzoek. Dat bureau zette in zijn ontwerp in op enkele principes van circulair bouwen, met name doorgedreven hergebruik en ecologisch en demonteerbaar bouwen. Simon en Hermien voerden de werken zelf uit. Omdat ze ondertussen gewoon in het appartement bleven wonen, namen ze hun tijd, zodat de gehele verbouwing uiteindelijk duurde van het voorjaar van 2015 tot december 2021.


Ware transformatie

De voorgevel bleef onveranderd, maar erachter vond een ware transformatie plaats.

Zo maakten de kleine verharde koer met werkhuizen van de oorspronkelijke slagerij plaats voor een groene tuin, want het gezin had nood aan buitenruimte, vooral voor de kinderen. Achteraan in de tuin bleven de beestenstallingen wel behouden om te doen als hobby- en extra opslagruimte.

De vroegere winkelruimte op het gelijkvloers biedt plaats vandaag aan een ruime inkom, een open bureel en sanitair, waarin de deur van de oude koelcel werd gebruikt als toiletdeur. Erachter kwam een aanbouw in houtskelet met ecologische isolatiematerialen. Die huisvest de keuken, die gerecupereerd werd uit het appartement. Authentieke elementen uit de afgebroken werkplaatsen werden daarin als relicten gebruikt, zoals een buffetkast, betegeling en een werkblad met pompbak. De leefkeuken staat in direct contact met de nieuwe tuin. Op het dak van de achterbouw, die demonteerbaar is, kwam een terras dat bereikbaar is via de eerste verdieping.


Gebruikte poutrel gevonden op koer

Voor de realisatie van de uitbouw werd gebruikgemaakt van een stalen poutrel die gewoon op de koer lag toen Simon en Hermien het pand aankochten. De stalen ligger rust op beide tuinmuren en overspant aldus de hele tuin. Omdat de uitbouw echter maar half zo breed is als de achtergevel, is er plaats voor een beglaasde hoe die de tuin en het zonlicht nog meer naar binnen trekt. Het ruimtebrede schuifraam in de keuken kan zo ook helemaal weggeschoven worden, zodat van de keuken als het ware een buitenkeuken kan worden gemaakt.

Via een nieuwe vide centraal in de woning is de keuken visueel verbonden met de zithoek op de eerste verdieping en geniet ze ook mee van het licht dat in de woonkamer binnenvalt. Langsheen de vide kwamen nieuwe trappen in hout met gebeitste zwarte afwerking. Hetzelfde materiaal, in de vorm van verticale latten, werd ook gebruikt voor de buitenafwerking van de nieuwe achterbouw. De gevelbekleding van de uitbouw is net als de uitbouw zelf volledig geschroefd en dus ook te recupereren. Eronder zitten EQUITONE-platen.


Geen nieuwe vaste wanden

Naast het hergebruik van bestaande materialen en de demonteerbare en ecologische achterbouw is ook de keuze van de architecten om in de verbouwing geen nieuwe vaste wanden maar enkel lichte houtskeletbouwwanden toe te voegen nog een noemenswaardige circulaire ingreep. Daarnaast zorgden ze er ook voor dat alle nieuwe materialen die nodig waren van natuurlijke oorsprong zijn. De enige uitzondering daarop zijn schuimplaten in de vloeren.

Het bestaande dak van de woning werd geïsoleerd en er is overal dubbele beglazing. Om de woning verder op hedendaagse standaard te brengen werd de achtergevel nog bijkomend langs de buitenzijde geïsoleerd, om vervolgens met pleister te worden afgewerkt.

Aan de bestaande technieken gebebeurden enkel aanpassingen in functie van de nieuwe woonruimtes. De huidige ketel was immers nog maar recent vernieuwd. Simon en Hermien bouwden wel zelf nog een tegelkachel. Die kwal op het gelijkvloers onder de nieuwe gecreëerde vide en de open traphal zodat ze zo goed als de volledige woning verwarmt. De kachel heeft ook een eigen pizzaoventje en een warme bank die vooral in de wintermaanden veelvuldig zal worden gebruikt. 

Deel dit artikel:

Onze partners