Het kantoor van reclamebureau Happiness in de Vilvoordse kanaalzone, naar een ontwerp van cuypers & Q architecten, is een prachtig voorbeeld van circulair bouwen. Zo bestaat het gebouw dat Happiness Harbour werd gedoopt uit containerunits die eerder dienstdeden als school in Rotterdam en werd ook voor de inrichting maximaal ingezet op gerecupereerde of gerecycleerde materialen.
Happiness Harbour is een tijdelijke huisvesting – de grondeigenaar liet geen permanente bebouwing toe – aan de Steenkaai in Vilvoorde die er intussen al enkele jaren staat. Het project, dat naast kantoorruimte voor Happiness, dat voordien resideerde in een statige villa in het Brusselse Ter Kamerenbos, ook plaats biedt aan satellietactiviteiten van complementaire starters en een tijdelijk platform voor kunst- en cultuur, bestaat uit 66 aan elkaar gekoppelde containerunits over twee bouwlagen en wil een voorbeeld zijn op het vlak van circulair bouwen.
De containers zijn afkomstig van een modulaire school in Rotterdam, De Kleine Pijler. Die werd in bruikleen aangeboden door het kunstencentrum Verbeke Foundation, dat de vroegere containerschool op zijn site had staan en ze gebruikte als workshopruimte. Verbeke Foundation mocht als wederdienst enkele activiteiten onderbrengen in Happiness Harbour.
Verwijderbare fundering
Hoewel geen aannemer, stond Verbeke Foundation voor een groot stuk zelf in voor de werken. Daarbij was een fundering noodzakelijk, omdat een studie van UTIL uitgewezen had dat de grond stabiliteitstechnisch niet geschikt was om de containerunits te plaatsen. Om ook de fundering in een later stadium te kunnen verwijderen, werden eerst grindkorven geplaatst.
De binnenwanden in melamine van de containers werden vervangen door gipskarton voor een betere isolatie. Waar nodig, werden gevelpanelen die beschadigd waren geraakt, vervangen. Op de gevelpanelen zijn overigens nog altijd foto’s van kinderen te zien, een knipoog naar het verleden als school.
De EPDM en rotswol waarmee het dak van De Kleine Pijler was afgewerkt, werden hergebruikt voor het dak van Happiness Harbour, dat wel nog extra geïsoleerd en terug aangewerkt werd.
Awards als kapstokken en armaturen
Voor de inrichting werd maximaal ingezet op materialen gerecupereerd uit de containerschool en op zogenaamd second life meubilair. De melanineplaten die van de wanden in de containers verwijderd werden, werden verzaagd tot kantoorbladen. Nieuw ontworpen elementen zoals de keuken, scheidingswanden en terrassen zijn dan weer opgebouwd uit gerecycleerd materiaal. Zo vind je in de keuken en barruimte Belgisch marmer afkomstig uit een eerdere werf van cuypers & Q architecten, in restaurant Tafelrond in Leuven. Voor de realisatie van de glazen tussenwanden werd een beroep gedaan op de jonge kunstenaar Jasen van der Woude, die in zijn werk gebruikmaakt ven gerecycleerde ramen en glaswerk. Leuke gimmick: zelfs de awards die het bureau doorheen de jaren won, werden functioneel ingezet, als kapstok of verlichtingsarmatuur.
Ook technieken gerecupereerd
Ook op het vlak van technieken, waarvoor een beroep werd gedaan op Vinco engineering, stond duurzaamheid voorop. Onder meer de luchtgroep, de radiatoren, verlichtingsvoorzieningen en het sanitair beleefden al een eerste leven in de De Kleine Pijler. De luchtgroep werd wel aangepast, de radiatoren aangesloten op een hoogrendementsketel en de sanitaire leidingen in opbouw voorzien, met het oog op demonteerbaarheid.
Ook wordt in Happiness Harbour aan regenwaterrecuperatie gedaan, met een wadi voor buffering bij hevige regenval, en zetten de architecten voor de omgeving – werken uitgevoerd door MBG – in op het behoud van maximaal groen en waterdoorlatende materialen zoals grind en dolomiet en voorzagen ze ruimte voor moestuinen. Die laatste werden evenwel nooit aangeplant, omdat de aanpalende Kruitfabriek – de enige overgebleven herinnering aan het industriële verleden van de stad en vandaag een hotspot voor cultuur en evenementen – daar een eigen, meer gestructureerde werking rond had opgezet.
“Wanneer we hier weg zijn, zal het lijken alsof we hier nooit geweest zijn”
Het einde van Happiness Harbour komt inmiddels wel in zicht. De kaai waar het gebouw ligt, wordt immers al een tijdje nieuw leven ingeblazen. Nu de geplande woningen haast allemaal gerealiseerd zijn, is het stilaan de beurt aan het perceel waar Happiness Harbour ligt om structureel te worden herontwikkeld. Een plan dat bij cuypers & Q architecten en Happiness op tafel ligt, is om onderdelen van het gebouw te verplaatsen naar de Kruitfabriek om daar een nieuw leven als kantoor te beginnen. “Wat de nieuwe bestemming van het modulaire gebouw echter ook wordt; wanneer we hier weg zijn, zal het lijken alsof we hier nooit geweest zijn”, vat Happiness het circulaire karakter van zijn kantoorgebouw in één zin samen.