Wie nog geen kans gehad heeft om de podcast te beluisteren, willen we dit zeker aanraden. Als geen ander weet Lionel Devlieger de vinger op de wonde te leggen van onze lineaire bouweconomie en draagt hij ook oplossingen aan om de zaken anders aan te pakken.  

Vooral het laatste deel, waarin hij dieper ingaat op bouwinnovaties, is ondergetekende bijgebleven. Vormen technologische innovaties geen sleutel naar een betere, duurzamere manier van bouwen, vroeg de interviewer zich af. Lionel is daar alleszins niet van overtuigd.

“Onze maatschappij probeert op systematische wijze innovatie aan te moedigen. Als je vandaag afkomt met een technologische innovatie word je op handen gedragen en stroomt het geld binnen. Maar dat heeft op een bepaald moment toch wel zijn limieten. Er zou meer oog moeten zijn voor zogenaamde appropriate technology, innovatie die afgestemd wordt op wat werkelijk nodig is. Vandaag zijn er te veel technologische innovaties die enkel met statussymbolen te maken hebben, innovaties die vooral aangewend worden als een middel om zich te onderscheiden van anderen.”

Elektrisch aangedreven gom

Om zijn punt duidelijk te maken maakt hij de vergelijking met een leerling in de klas van zijn elfjarige dochter. De medeleerling maakt indruk op zijn klasgenoten met een elektrisch aangedreven gom, zowat het meest absurde en nutteloze gadget dat je je kan inbeelden. Volgens Lionel Devlieger gaan we in de bouw, zonder het te beseffen, te vaak ook die kant op. Zeker ook in onderzoeksinstellingen en scholen. “De meest prestigieuze architectuuropleidingen hebben wel ergens een aantal robotarmen in hun opleiding waarmee men dan bijvoorbeeld bakstenen kan stapelen volgens een vast patroon. Ik zie niet direct in hoe zoiets nuttig kan zijn voor de bouwsector. Maar het laat die opleidingen wel toe om zich te  onderscheiden van andere scholen en dat werkt als magneten op potentiële studenten. Op zich niets mis mee, het beantwoordt aan een universele menselijke trek, maar er is wel iets mis mee wanneer het milieuschade met zich brengt.”

"Robots gaan ons probleem niet oplossen"

Wat dat betreft is Lionel Devlieger absoluut geen voorstander van 3D-printen in beton. Een mentaliteitsshift is voor hem veel crucialer om het verschil te maken dan nieuwe technieken zoals 3D- printen. “Veel mensen denken nog altijd dat de oplossing gaat komen van 3D-printers die als gigantische robots op de werf gebracht worden en hele huizen gaan uitprinten met een mengsel van beton en superglue. Voor mij is dat echt het toppunt van absurditeit. Robots gaan ons probleem niet oplossen. Om hergebruik mogelijk te maken moet je juist fijnmazig gaan en heb je vooral mensen nodig op de werf. De hoop dat technologie ons probleem gaat oplossen is in deze context absurd. Gedeeltelijk absurd, want uiteraard zijn er technologische innovaties die wel bijzonder waardevol blijken te zijn, zoals bijvoorbeeld nieuwe soorten van dubbel glas die veel lichter en dunner zijn voor dezelfde isolatiewaarde dan vorige generaties waardoor je de bestaande raamkozijnen niet hoeft te vervangen.”

We vroegen Joeri Beneens van bouwbedrijf Beneens en Kamp C, die al enige ervaring hebben met de techniek, en Waldo Galle, onderzoeker duurzaamheidstransities aan VUB Architectural Engineering en VITO, naar een reactie op Devliegers standpunt. Die kan je lezen in dit vervolgartikel.