Hoe kan het ontwerpen met herbruikbare materiaalcomponenten gefaciliteerd worden? Elif Yilmaz, sinds afgelopen zomer aan de slag bij Egide Meertens Plus Architecten, schreef er haar thesis over ter afronding van haar master in architectuur aan de UHasselt. De masterproef biedt een concrete leidraad bij het beantwoorden van de onderzoeksvraag.
Het doel van de scriptie getiteld 'Een leidraad voor hergebruik: hoe kan het ontwerpen met herbruikbare materiaalcomponenten gefaciliteerd worden?' is zoals de titel suggereert het ontwerpen van duidelijke handvatten voor architecten en bouwheren die circulair willen ontwerpen en bouwen en daarbij gebruik willen maken van herbruikbare materialen en componenten. De scriptie vormt een soort uitgangspunt om het ontwerpproces van start te laten gaan en wil architecten en bouwheren leiden tot drie mogelijke trajecten om te volgen. Deze drie pistes zijn het vertrekken vanuit een ontwerp, het vertrekken vanuit de materialen die beschikbaar zijn in de omgeving en het vertrekken vanuit de materialen in een materialendatabank. Bijkomend is er ook een determinatietabel opgesteld en werden er randvoorwaarden bepaald om te weten wanneer er voor welk traject gekozen kan worden.
Vandaag de dag wordt er immers wel veel belang gehecht aan duurzaam bouwen, het milieu en circulariteit, maar uit onderzoek blijkt dat architecten niet goed weten hoe ze zulke projecten moeten aanpakken en waar ze hiervoor terechtkunnen. De thesis moet de drempel verkleinen om aan klanten voor te stellen om herbruikbaar te bouwen. Zo zullen herbruikbare materialen en componenten als onderdeel van het circulair bouwen meer ingeburgerd geraken in de maatschappij.
Het onderzoek dat Elif Yilmaz voor haar thesis voerde, start met een literatuurstudie. Het doel van die literatuurstudie is om achtergrondinformatie te verzamelen over relevante begrippen zoals circulaire economie en circulair bouwen. De literatuurstudie wordt gevolgd door casestudies van gebouwen waarin hergebruikte materialen en componenten werden toegepast en door het doorlichten van enkele materiaaldatabanken die vandaag al bestaan. Daarvoor werden respectievelijk architecten en de zaakvoerders van de materiaaldatabanken geïnterviewd. Er werd onder andere gevraagd naar de processen die zij aanraden, de concrete werking van zo'n materialendatabank en naar hun algemene ervaringen met circulair bouwen.
Op basis van die bevindingen werden de drie leidraden ontwikkeld. Om aan te tonen dat die makkelijk door architecten gebruikt kunnen worden, heeft er een ontwerpend onderzoek plaatsgevonden waarbij een van de drie leidraden afgetoetst is op een project. Na onderzoek is gebleken dat de meeste stappen essentieel waren en daadwerkelijk toegevoegde waarde hadden, maar dat andere stappen eventueel in bepaalde situaties ook weggelaten konden worden.
De thesis is te raadplegen via de website van de Vlaamse ScriptieBank, via deze link.
Bron: De Vlaamse ScriptieBank