“Het is voor ons één van de primaire uitgangspunten om met natuurlijke materialen te werken”, vertelt Jan Van Cakenberghe. “Zuivere en gezonde natuurlijke materialen zijn de enige keuze als we onze gebouwen willen doen bijdragen aan een gezonde leefomgeving voor mens, dier en planeet, door zowel de voordelen op korte termijn, zoals een minder milieubelastende productie, als die op lange termijn, zoals het feit dat de materialen gecomposteerd kunnen worden en idealiter ook hergebruikt. Elk gebouw moet een substantiële toegevoegde waarde bieden aan onze planeet. Dat is ons nederig doel als architect en natural intelligence is dan ook onze leidraad.”

Volgens stil(l)architectuur is bio-ecologisch bouwen niet enkel mogelijk in de sector van de woningbouw, maar ook in de industriële bouw. Van Cakenberghe: “Wij hebben enkele jaren geleden een loods gebouwd voor het Agentschap Natuur en Bos. Die loods bevindt zich in een natuurgebied en mede gezien de visie van ANB was het een logische keuze om 100% bio-ecologische materialen toe te passen. Wij zijn dan ook tot het uiterste gegaan op het vlak van het toepassen van biogebaseerde materialen. ANB was heel tevreden met het resultaat en voor ons was het een bijzonder leerrijk traject.”

"Niet duurder"

“Er is vandaag bij bouwheren en architecten nog veel te weinig aandacht voor milieuvriendelijke bouwmaterialen. Terwijl die materialen nochtans echt te rijmen vallen met de circulaire economie waar we naar moeten evolueren. Bouwheren laten biogebaseerde bouwmaterialen links liggen om louter financiële redenen. Biobased materialen zijn nochtans niet duurder omwille van het feit dat de schaduwkost – de milieukost – van niet-natuurlijke materialen nooit meegerekend wordt in de prijzen. Architecten zondigen nog al te vaak omwille van louter vormelijke of esthetische uitgangspunten of hebben geen kennis over natuurlijke materialen.”

“We moeten eveneens af van het nog steeds aanwezige idee-fix dat bio-ecologische materialen een nichemarkt zijn voor de zweverige  ‘geitenwollesokker’. Dit is niet meer het geval. Natuurlijke materialen hebben hun deugdelijkheid bewezen. Natuurlijke materialen werken met de natuur mee in plaats van ze tegen te werken en zijn op die manier regeneratief. Dat zou meer op de voorgrond gebracht moeten worden in het onderwijs en gestimuleerd moeten worden door de overheid. Bijkomend zou er intensiever interdisciplinair moeten gewerkt worden om technisch hoogstaande biobased oplossingen te kunnen aanbieden en implementeren in de bouwsector.”    

"Belangrijke rol voor labels"   

Ook voor labels is volgens Van Cakenberghe een belangrijke rol weggelegd. “Die zijn onmisbaar. De uitmuntende kwaliteiten van gezonde natuurlijke bouwmaterialen kunnen met behulp van labels niet beter gepromoot worden. De labels moeten vanzelfsprekend wel gebaseerd zijn op eerlijk en degelijk wetenschappelijk onderzoek.”

Op het seminarie ‘Zorgen voor gezonde materialen: is onze toekomst healthy materialized?’, georganiseerd door de Vlaamse Raad van de Orde van Architecten op ARCHITECT@WORK op donderdag 21 oktober van 16 tot 17 uur, gaat Jan Van Cakenberghe dieper in op de materie. Met Brundo Deraedt, bestuurder bij BAST architects & engineers en voorzitter van VIBE, en Jelle Laverge, burgerlijk ingenieur-architect en professor aan de Universiteit Gent, schijven ook nog twee andere specialisten op het vlak van milieuvriendelijke bouwmaterialen aan. Het seminarie krijgt de vorm van een panelgesprek. De Orde vroeg Rik Neven, zaakvoerder van Architectura en Circubuild, het debat te modereren. Inschrijven is niet nodig.