Het Eastgate Centre in Zimbabwe is een project waar Michael Pawlyn, een van de pioniers in het leggen van de link leggen tussen architectuur en biomimicry, graag naar verwijst: “Ik vind het altijd absurd wanneer ik projectontwikkelaars in Londen hoor vertellen dat hun gebouwen absoluut airconditioning moeten hebben en de stijgende temperaturen het belang daarvan alleen maar groter maken. In dat geval verwijs ik altijd naar het Eastgate Centre, een kantoorgebouw in Zimbabwe, dicht bij de evenaar, dat geen airconditioning nodig heeft.”

In het klimaat dat heerst in Harare, brengen de installatie en het onderhoud van een traditioneel op brandstof gebaseerd airconditioningsysteem voor een gebouw meer dan elders langetermijnkosten mee. Architect Mick Pearce wilde daarom een zelfregulerend ventilatiesysteem creëren en liet zich daarbij inspireren door de manier waarop de temperatuur geregeld wordt in termietenheuvels. Onderzoekers hadden Pearce en Arup, het betrokken ingenieursbureau, uitgelegd dat termietenheuvels een stabiel intern klimaat behouden door hun specifieke structuur met inlaatopeningen en het materiaal waaruit ze bestaan. Die laten de zon en wind hun werk doen en maken zo een passieve interne luchtstroom mogelijk.

Beton

Het Eastgate Centre bestaat grotendeels uit beton, een materiaal dat ook een hoge thermische capaciteit heeft en zo omgevingswarmte kan opslaan. Maar ook weer afgeven. Ventilatoren zorgen ervoor dat dat laatste het geval is in de nacht, wanneer het buiten koeler is. Daarnaast dragen ook de werknemers zelf en de apparaten in het gebouw bij aan de airconditioning in het Eastgate Centre. Die creëren zelf ook warmte en die helpt, net als in een termietenheuvel, mee om luchtstroom in de grote open ruimtes van het gebouw te stimuleren. Alle warmte, ook die afkomstig uit de muren, stijgt namelijk op naar schoorstenen op het dak. Dat proces zorgt samen met diverse openingen verspreid over het gebouw die gebruikmaken van de buitenwind, voor een passieve interne luchtstroom. De temperatuurschommelingen in het gebouw blijven zo beperkt, ongeacht de fluctuatie van de buitentemperaturen.

Kostenbesparing

Het kostenplaatsje voor het Eastgate Centre lag 10% lager omdat geen klassiek, milieubelastend airconditioningsysteem aangeschaft werd. Door de besparing op de energiekosten zijn de huurprijzen in het gebouw vandaag dan weer 20% lager dan die in nabijgelegen (kantoor)gebouwen.