De nieuwbouw van het departement Wiskunde oogt eigentijds en strak. Met een voetafdruk van amper 135 m² biedt het uitbreidingsvolume met zes bouwlagen toch meer dan 800 m² nuttige vloeroppervlakte. “Die oppervlakte is op het gelijkvloerse niveau ingekleed als refter, op de bovenverdieping zijn er vergaderruimtes en de vier tussenliggende niveaus zijn kantoren voor de onderzoekers. Het gaat om landschapskantoren met per verdieping ruimte voor drie eilanden van vier personen en twee break-outruimtes om even in alle rust te werken of bellen. Een nieuwe evacuatietrap verbindt de verschillende niveaus met elkaar”, vertelt Jitske Pauwels, projectleider bij KU Leuven.

Het gebouw kreeg bewust geen ondergrondse bouwlaag. “Omwille van de moerassige ondergrond”, herinnert ontwerper Stijn Leemans van RADAR architecten zich. “De nul-pas van de uitbreiding ligt ook 27 cm boven die van het bestaande gebouw om de kans op overstroming te vermijden.”

“In het wedstrijdontwerp zat voldoende architecturale uitdaging”, gaat hij voort. “Om binnen de budgettaire krijtlijnen te blijven, hebben we de uitstraling sober en efficiënt gehouden. Al was er ruimte voor enkele blikvangers, zoals het panoramaraam dat de vergaderzalen op de topverdieping accentueert. Grote ramen aan de noord- en zuidzijde van de gelijkvloerse verdieping leggen een connectie met de buitenomgeving. Een kleine buitentrap aan de zuidzijde geeft ook toegang tot een buitenruimte.”

Zoeken naar circulaire mogelijkheden

Een belangrijk uitgangspunt in de wedstrijdvraag van KU Leuven was circulair bouwen. De universiteit wilde de mogelijkheden van dat bouwprincipe aftasten in het project en zo meteen ook invulling geven aan haar maatschappelijke voorbeeldfunctie. RADAR architecten speelde daar in zijn ontwerp op in door in te zetten op flexibiliteit en een doordachte materialenkeuze. Stijn Leemans: “We hebben gezocht naar een grote flexibiliteit voor de kantoorvelden. De ritmiek van de ramen zorgt ervoor dat de KU Leuven heel eenvoudig aparte lokalen op een vloerniveau kan inrichten. We hebben verschillende plannen per verdieping gemaakt om de diverse toepassingen aan te tonen. In de materiaalkeuze opteerden we ervoor geen pleisters toe te passen. De betonnen wanden bleven zichtbaar. Het buitenschrijnwerk werd luchtdicht afgekleefd en kreeg een kader in rubberwood, een esthetische keuze met een ecologisch karakter. Verder zijn alle technieken in opbouw om eenvoudig bereikbaar te blijven en is de tapijtafwerking van de vloeren gescreend op de Cradle to Cadle-eigenschappen.”

“Voor de buitengevels viel de keuze van het bouwteam op een herbruikbaar gevelsteenconcept. In overleg met het ontwerpteam stelde de aannemer binnen het kader van de aanbesteding het ClickBrick Pure-systeem van Wienerberger voor”, vertelt Stijn Leemans. “Voor KU Leuven bewees het concept met de klikbare gevelsteen zich als een budgettair interessante oplossing om te proeven van circulair bouwen. Zo kwam het licht op groen.”

Overtuigend systeem

Het ontwerpen met ClickBrick Pure was voor het team van RADAR architecten een nieuw gegeven, maar verliep toch vlot. “We hadden de nodige informatie opgevraagd bij Wienerberger en op basis van die input de uitvoeringstekeningen opgemaakt. Een belangrijk voordeel van het ClickBrick-concept is dat wildverband mogelijk is. Daardoor konden we de voor de flexibiliteit belangrijke gevelritmiek aanhouden.”

Ook bij de KU Leuven was er onmiddellijk vertrouwen in het systeem. “We kenden Wienerberger al van zijn gevelstenen uit andere projecten op de campus. Uit de vergelijking tussen de verschillende circulaire gevelsystemen gaf dat van Wienerberger het meest vertrouwen”, aldus Jitske Pauwels.

Ook de uitvoering, door Bouwbedrijf Willems, bleek vlot te verlopen. De aannemer kreeg hulp bij de opstart en was vervolgens vlot vertrokken met het stapelen en klikken. “Wienerberger heeft de uitvoeringsdetails mee bekeken om de systeemkarakteristieken correct te integreren”, vervolgt Jitske Pauwels. “Omdat er geen voegen tussen de gevelstenen zitten, is er weinig speling. Dat stelde de aannemer wel voor de bezorgdheid of hij correct zou uitkomen bij de ramen. Maar daar heeft Wienerberger altijd goede begeleiding gegeven.”

Voor herhaling vatbaar

Gevraagd naar een eventuele verbeterpunten maakt Stijn Leemans de randbemerking dat er tijdens de ontwerpfase nog geen ruime keuze in het kleurenpalet was. “Om visueel aan te sluiten op de bestaande gevels hebben we de beige handvormvariant (de Terca ClickBrick Pure Brons Rustiek, red.) gebruikt, al ben ik eerder fan van een wasserstrich of strengpers. Maar het eindresultaat heeft me positief verrast.”

Zo denkt ook Jitske Pauwels erover. “Het is beter meegevallen dan ik vooraf had durven hopen. Het eindresultaat zonder voegen is mooi. De inkeping geeft een mooie schaduwvoeg. Als leek zie je niet eens dat het om een stapelsysteem gaat. Voor ons was de eerste kennismaking alvast voldoende overtuigend om ClickBrick in nieuwe projecten opnieuw te overwegen”, besluit ze.