Café Trappisten is een bijhuis van de Abdij der Trappisten van Westmalle. Het ontstond in 1923 uit de ombouw van een kruidenierszaak gelegen tegenover het trappistenklooster. Het pand werd aanvankelijk voor een bescheiden geldsom, twee karren mest en één fles jenever gehuurd van de paters.

In 2008 kreeg het café een nieuw onderkomen pal achter het oorspronkelijke gebouw, dat tegen de vlakte ging. Dat nieuwe gebouw werd ontworpen door architect Paul van Aerschot, die zich inspireerde op een windmolen: het grondplan heeft een centrale toog en keuken en drie armen voor de verbruiksruimtes – elk genoemd naar een van de drie bekende Westmallebieren.

Omdat er dringend nood was aan meer ruimte en een betere toegankelijkheid van het café, mocht LAVA architecten die drie armen verlengen met aparte paviljoenen. Daarvan zijn er nu twee klaar. De derde uitbreiding volgt later.

Flexibiliteit en efficiënt materiaalgebruik

De beide paviljoenen hebben een hoofdstructuur van vier kolommen en vier liggers die de ruimte overspannen. Zowel de kolommen als de liggers zijn gemaakt van larikshout. Door de liggers hun lasten op elkaar te laten afdragen, kon het aantal kolommen zo laag blijven. Dat maakt de ruimte flexibel inzetbaar en makkelijk aanpasbaar en zorgde bovendien voor materiaalbesparing. Centraal komen de liggers samen rond het oculus, een opening in de structuur met een groot daklicht voor riante lichttoetreding. Bollinger+Grohamm verzorgde de stabiliteitsstudie.

Omkeerbare verbindingen

Met zijn flexibiliteit, aanpasbaarheid en het feit dat er door structurele keuzes kon worden bespaard op materialen vinken de twee paviljoenen verschillende principes van circulair bouwen af. Maar er is nog een belangrijke reden waarom ze circulair mogen worden genoemd: hun structuur is demonteerbaar dankzij omkeerbare verbindingen van hout en geanodiseerd aluminium.

Duurzaam energetisch plaatje

In lijn met de focus op circulair bouwen zorgden LAVA architecten en SB Heedfeld, het ingenieursbureau dat instond voor de technieken, ook voor een duurzaam energieconcept. Zo heeft het ontwerp uitkragingen die fungeren als zonwering en zorgen plafondstralers op lage temperatuur en warmtepompen voor een comfortabele binnentemperatuur.

Bekroond met Belgian Timber Construction Award

De grote focus op circulair bouwen en innovatieve technieken weerhield LAVA architecten er niet van een ontwerp te tekenen dat de historiek van het bestaande café respecteert. Zo is de door een vierendeelstructuur gedragen kroonlijst van beide paviljoenen uitgevoerd in metselwerk in claustraverband als knipoog naar de architectuur van het ontwerp van Paul van Aerschot.

Het project werd afgelopen december bekroond met de eerste prijs in de categorie Uitbreidingen op de Belgian Timber Construction Awards 2024.