De vierde aflevering van de vijfdelige Canvas-reeks 'Wat houdt ons tegen?', waarin weervrouw en klimaatexperte Jill Peeters reconstrueert hoe de huidige klimaat- en natuurcrisis er gekomen is, gaat onder meer over de rol die de bouwsector te spelen heeft in de transitie naar een circulaire wereld. Met onder meer verschillende klimaatexperten, Johan Eggers van Atelier Circuler, Kristof de Jaeger van inhout en Lionel Devlieger van Rotor komen enkele interessante sprekers aan bod. "Als men ooit een CO2-kanon had willen ontwerpen, had het eruitgezien als een cementoven", stelt die laatste onomwonden in de aflevering. De reeks is nog zo'n jaar lang te bekijken op VRT.nu.
"Het productieproces van beton bestaat uit het verbranden van klei enerzijds en kalksteen anderzijds", legt Devlieger uit in de vierde aflevering van 'Wat houdt ons tegen?'. "Daarvoor heb je gigantisch veel brandstof nodig. Bij het maken van die brandstof komt enorm veel veel CO2 vrij en bij het verbranden van de kalksteen nog eens. Op die manier krijg je een soort van dubbele CO2-uitstoot. Als men dus ooit een CO2-kanon had willen ontwerpen zou het er echt uitgezien hebben al een cementoven. De betonproducenten zijn zich evenwel bewust van dat probleem, maar het is niet eenvoudig dat op te lossen omdat het productieproces zo specifiek is."
Volgens Peeters zal de wereldbevolking nog enkele decennia stijgen in aantal en is er om iedereen onderdak te geven nood aan één nieuw New York City per maand. Het is volgens haar dan ook absurd dat we nu vaak gebouwen afbreken die eigenlijk nog in goede staat zijn. Fast real estate, noemt Devlieger het. "Net zoals in de mode-industrie werden gebouwen altijd ontwikkeld in een wegwerpcultuur. Gebouwen die 25 à 30 jaar geleden ontworpen werden, worden nu afgebroken omdat ze niet meer passen bij het imago van de eigenaar. Dat is iets waar overheden in kunnen tussenkomen door bijvoorbeeld sloopvergunningen te weigeren. In Parijs gebeurt dat al. Brussel speelt daar ook een voortrekkersrol in. Die voorbeelden tonen aan dat een shift naar renovatie in plaats van slopen en heropbouwen dus zeker haalbaar is."
Devlieger neemt Peeters ook mee naar de Multi-toren in Brussel, een circulair project waar Rotor bij betrokken is. Ingenieur-architect Valerié Vermandel van Whitewood geeft tekst en uitleg bij het duurzame karakter van het grote renovatieproject: "89% van het gebouw bleef behouden, goed voor een besparing van 110.000 ton beton die op haar beurt 25.000 ton CO2 uitspaart. Om dat bevattelijk te maken: 25.000 ton CO2 is het equivalent van de uitstoot die je creëert door met je wagen 5.000 keer rond de aarde te rijden. Een betonnen gebouw dat nog geen honderd jaar oud is, zou je eigenlijk nooit mogen afbreken."
Devlieger weet waarom dat toch nog vaak gebeurt: "Een liter beton kost vandaag minder dan een liter spuitwater. Dat moet echt dringend veranderen."
ArcelorMittal geeft goede voorbeeld
Verderop in de aflevering gaat het ook nog over ArcelorMittal, dat door de ingebruikname van een nieuwe hoogoven in zijn fabriek in Gent de milieu-impact van staal drastisch reduceert. De nieuwe oven draait op groene waterstof en moet een voorbeeld zijn voor de rest van de wereld. "Eén van de redenen waarom ik in dit hele klimaatverhaal toch enthousiast ben, is omdat sectoren zoals de staal- en cementindustrie aantonen dat er op technologisch vlak echt mogelijkheden zijn om die sectoren klimaatneutraal te krijgen tegen 2050, hoewel altijd het tegendeel werd gedacht", vertelt Tomas Wyns, expert klimaatbeleid, daarover. "Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebruik van waterstof om staal te produceren, maar ook om het circulair omgaan met materialen."
Komen ook nog aan bod in het deel van de aflevering dat gaat over de bouwsector:
De aflevering valt hier te bekijken. Een profiel aanmaken op VRT.nu is wel noodzakelijk.