Dag Michaël. Kan je het project in het stadskantoor van Leuven nog kort even toelichten?

“Het betreft de een-op-eenvervanging van 2.930 verlichtingsarmaturen en 235 noodverlichtingsarmaturen. Alle armaturen worden geconnecteerd met een beheersysteem. Onder de noemer Circular Light as a Service of C-LaaS leveren we in het Leuvense stadskantoor eigenlijk geen armaturen, maar licht als een dienst. Die service houdt in dat wij de bestaande armaturen demonteren om ze een tweede leven te geven en de goede werking van de gehele nieuwe lichtinstallatie gedurende meer dan twintig jaar garanderen. De installatie wordt tegen het jaareinde opgeleverd. ”

Wat zijn de belangrijkste redenen waarom Stad Leuven koos voor jullie circulaire verlichtingsoplossingen?

“Het elektriciteitsverbruik van het stadskantoor is op jaarbasis goed voor zo'n 1.000.000 kWh en Leuven wilde dat drastisch verlagen. Om het energieverbruik in het gebouw fors te kunnen doen dalen, is de vervanging van de verlichting een zogenaamde quick win. Een kwart van die 1.000.000 kWh bleek immers afkomstig van de verlichting. Omdat Stad Leuven gedurende twintig jaar volledige ontzorging wenste wat betreft onderhoud en goede werking van de armaturen én verlangde dat de leverancier van de nieuwe verlichting de oude armaturen zou demonteren, zonder ze daarna gewoon op de afvalberg te gooien, kwam de stad bij ons terecht. Met C-LaaS kunnen wij daar allemaal voor zorgen. Het is dus vooral haar circulaire insteek die Stad Leuven bij ons bracht voor het renovatieproject.”

Welke specifieke technologieën en innovaties gebruikt ETAP om de verlichting in het stadskantoor energiezuiniger te maken?

“We vervangen de bestaande armaturen door nieuwe armaturen die gebruikmaken van onze LED+LENS-technologie. Die technologie is een combinatie van hoogvermogenleds en individuele lenzen die zorgt voor een hoge efficiëntie en een lage verblinding – UGR<19 – voor een optimaal comfort. Door toepassing van die LED+LENS-technologie genereren we bovendien een breder lichtbeeld en kunnen we de relatief grote afstand tussen de armaturen in het systeemplafond overbruggen en overal een comfortabele en uniforme verlichting creëren. Zo kunnen we de huidige, ontoereikende verlichtingsniveaus opwaarderen naar normconforme niveaus, zonder het aantal armaturen te verhogen. In totaal komen we uit op een energiebesparing van ruim 40%.”

Jullie zorgen er dus ook voor dat duurzaam wordt omgesprongen met de armaturen die worden gedemonteerd. Hoe zit dat precies?

“Voor de ontmanteling en circulaire verwerking van de gedemonteerde armaturen doen we een beroep op een gespecialiseerde verwerker van elektrisch en elektronisch afval met een uitgebreid netwerk voor de herverkoop van producten en, als dat niet meer mogelijk blijkt, de recyclage van de materialen na ontmanteling. Dat bedrijf recupereert tot 90% van de aangeleverde producten als secundaire grondstoffen en is WEEELABEX-gecertifieerd. Dat betekent dat het voldoet aan de minimale eisen voor inzameling, opslag, transport, recycling en hergebruik van e-waste en daarop gecontroleerd wordt door onafhankelijke auditors. WEEELABEX schrijft onder meer de rapportering voor van alle verwerkte volumes en bereikte recyclingresultaten en een WEEELABEX-gecertificeerd recyclingbedrijf moet ook precies aangeven wat het concreet met de materialen doet.”

Wat is de geschatte CO₂-besparing die met de vernieuwing van de verlichtingsarmaturen in het Leuvense stadskantoor gepaard gaat?

“Meer dan de helft van de CO₂-uitstoot in Vlaanderen is afkomstig van het produceren en verwerken van materialen. Daarom is het belangrijk om spaarzaam om te gaan met materialen. De huidige installatie zullen we zoals gezegd maximaal demonteren en hergebruiken of recycleren. Het percentage heb ik al genoemd, maar deze ingreep is in absolute cijfers goed voor een energiebesparing van 158.000 kWh per jaar en een CO₂-besparing van 62 ton per jaar. Die besparing komt overeen met het jaarlijks verbruik van twintig grote gezinnen.”

Wat moeten andere steden of organisaties met dezelfde duurzaamheidsdoelen als Stad Leuven zeker uit dit project onthouden?

“Stad Leuven heeft dit project zeer grondig voorbereid met een duidelijke visie op lange termijn. Bij de gunningscriteria werd de puntenverdeling voor circulariteit en duurzaamheid, voor de eisen met betrekking tot prestatiegaranties en voor de prijs daarom evenredig verdeeld. Uiteindelijk bleek de keuze voor onze oplossingen te resulteren in de laagste zogenaamde total cost of ownership of TCO, of het kostenplaatje voor de aanschaf én het bezit van de armaturen gedurende de volledige levenscyclus van het project. Die TCO, dat is waar wij met ETAP het verschil maken.”

Hoe past dit project in de bredere strategie van ETAP op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie?

“Twee hete hangijzers zullen de komende jaren een bijzonder grote impact hebben op de bouwmarkt en dus ook op de verlichtingsindustrie. Enerzijds de absolute noodzaak om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5 graden en anderzijds het toenemende risico van uitputting van natuurlijke hulpbronnen waarmee we deze eeuw geconfronteerd zullen worden als we verder doen zoals we bezig zijn. Europa wil, om onder die beoogde maximale opwarming te blijven, tegen 2050 koolstofneutraal zijn. Dat legt een enorme uitdaging op onze schouders, aangezien de bouwsector vandaag verantwoordelijk is voor 38% van alle koolstofemissies. Als we netto-nulemissies willen bereiken, zullen we de renovatie van onze gebouwen moeten versnellen. Máár: met die renovatie-inspanningen zullen we de uitputting van natuurlijke hulpbronnen versnellen, als we niet voorzichtig zijn. Daarom willen wij met ETAP producten maken die bestemd zijn voor gebruik op lange termijn: producten die makkelijk herstelbaar zijn indien defect en upgradebaar doorheen de tijd. En we willen ook producten maken die waar mogelijk opgebouwd zijn uit gerecycleerde materialen en die op zich weer recycleerbaar zijn. Met C-LaaS pushen onze klanten ons om permanent op zoek te gaan naar betere en betrouwbaardere producten en oplossingen, want daar hebben zowel zij als wij, die in dat dienstmodel eigenaar blijven van de armaturen, baat bij. Kortom: met ETAP voorkomen we de CO₂-uitstoot die gepaard gaat met de productie van nieuwe producten en afvalverwerking, zorgen we dat de grondstoffenschaarste niet nog dreigender wordt en doen we iets aan de opwarming van de aarde. In dat laatste speelt de energie-efficiënte van onze oplossingen natuurlijk ook een rol zolang er sprake is van elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen.”

Wat zijn, tot slot, de verdere toekomstplannen van ETAP op het vlak van circulaire verlichtingsoplossingen, zowel in België als internationaal?  

“C-LaaS heeft de voorbije jaren duidelijk aan bekendheid en vertrouwen gewonnen, zowel bij overheden als bij de private organisaties. Onze orderportefeuille en ons projectbook blijven groeien en dat sterkt ons in het vertrouwen dat we hiermee de goede richting uitgaan. Nu onze C-LaaS-activiteit volwassen en volgroeid is kunnen we dit model ook verder internationaal gaan toepassen. Twee jaar geleden zijn we al met C-LaaS gestart in in Frankrijk. We breiden de dienst nu gestaag verder uit naar Nederland, Duitsland, Luxemburg, Spanje, Portugal en Zweden.”

Bedankt voor dit interview, Michaël.