Architectura.be Podcast ging met Roos Servaes van Vlaanderen Circulair en Waldo Galle van VUB in gesprek over circulair bouwen en de struikelblokken in de transitie ernaartoe. In een vervolgreeks op deze website brengen we de neerslag van de tien besproken pijnpunten, in evenveel artikels. In dit artikel leest u de mening van de experten over het negende struikelblok: het feit dat banken niet staan te springen om krediet te verlenen voor circulaire bouwprojecten, die om een andere vorm van financiering vragen.
“Dat is een van de belangrijkste stappen in heel het verhaal, denk ik”, was Servaes meteen duidelijk. “We hebben het over circulair bouwen, maar dat is slechts een onderdeel van een veel groter geheel waar we naar moeten evolueren: de circulaire economie. En daar is de financiële sector een van de hoofdrolspelers. Kredietverlening voor bouwprojecten is gebaseerd op de financiële waardering van een gebouw. We schrijven gebouwen als het ware af.”
“Als we banken met cijfers kunnen aantonen dat een circulair gebouw een hogere restwaarde heeft dan een klassiek gebouw en door zijn flexibiliteit, aanpasbaarheid en zijn hoedanigheid van materialenbank ook een hogere waarde heeft tijdens zijn beoogde gebruiksduur, dan denk ik dat de financiële sector wel zal meewillen. Maar dan hebben we nood aan meetinstrumenten om die data te kunnen genereren. Banken zien zelf ook wel dat de lineaire economie verre van ideaal is. Ze zoeken alleen naar de juiste handvatten om waarborg te hebben voor de financiering die ze doen.”
Prefinanciering van materialen
Galle ging daarmee akkoord, maar zag toch nog een andere factor waarom de financiering van circulaire bouwprojecten op dit moment niet zo evident is. “In het product as a service-model zullen banken fabrikanten ook moeten prefinancieren omdat zij niet meteen de volle som ontvangen bij verkoop - als je dat in het product as a service-model nog zo kan noemen - van hun product. Banken investeren liever in een gebouw dat driehonderd jaar kan blijven staan dan in een bouwmateriaal, ook al betreft het dan een structuurelement of duurzaam binneninrichtingsmateriaal dat verschillende keren kan hergebruikt worden.”
“Onze huidige economische logica, de manier waarop wij waarde geven aan gebouwen, staat haaks op het circulaire gedachtegoed. We zitten vandaag nog altijd niet met een acuut tekort aan materialen, waardoor het geloof in hergebruik en dus de waardering van zo’n hergebruikmaterialen er nog niet is. Als banken dat geloof zullen hebben, dan zullen materialen waarschijnlijk ook wel een andere waarde krijgen en zal het interessanter zijn om niet alleen in onroerend goed te gaan investeren, maar ook in de materialen waaruit het bestaat.”
In deze FAQ leest u meer over de rol van banken in circulaire bouwprojecten.