Architectura.be Podcast ging met Roos Servaes van Vlaanderen Circulair en Waldo Galle van VUB in gesprek over circulair bouwen en de struikelblokken in de transitie ernaartoe. In een vervolgreeks op deze website brengen we de neerslag van de tien besproken pijnpunten, in evenveel artikels. In dit artikel leest u de mening van de experten over het tiende en laatste struikelblok: het feit dat er geen vaste maatvoering bestaat voor soortgelijke producten en systemen, waardoor hergebruik bemoeilijkt wordt.
“Het is inderdaad niet zo evident om pakweg op maat gemaakte binnenwanden te gaan hergebruiken in een nieuw project”, vertelde Galle. “Maar vaak wordt dan gesuggereerd dat we naar strikt gestandaardiseerde afmetingen moeten gaan. Ik vind dat nogal extreem. We willen toch niet allemaal in exacte dezelfde huizen gaan wonen? Ik spreek liever over meer rationalisering bij het ontwerp van een product, over slimmere formaten. De radiatoren die ik hier zie hangen, bijvoorbeeld, zijn daar een goed voorbeeld van. Die kan je in om het even welke richting aan de muur hangen en hebben verschillende aansluitingspunten. Dat noem ik slimme producten, want ze zijn door hun specifieke ontwerp makkelijk te hergebruiken. Die ‘slimheid’ moet zich ook doortrekken in het verbinden van alle componenten in een product. Dat verbinden moet gebeuren op zo’n manier dat het product makkelijk weer helemaal uit elkaar te halen is. Maar veel fabrikanten zijn daar al mee bezig hoor. Ik denk aan modulaire binnenwanden, die gemaakt zijn voor hergebruik. Je kan ze afbreken en elders weer een nieuw leven geven. Dat de maat dan niet juist is en we zaagverlies hebben omdat de plafonds in het nieuwe project wat lager zijn, lijkt me dan geen al te grote ramp. Je moet ook erkennen wat wél al goed is.”
Complete bouwsystemen
Servaes vindt dat samenwerking tussen fabrikanten belangrijk is wanneer het gaat over maatvoering. “Er zijn vandaag al fabrikanten die samenwerken en een volledig bouwsysteem aanbieden in plaats van enkel hun eigen product. Als een raam bijvoorbeeld al deel uitmaakt van een volledig gevelsysteem, doet de maatvoeting van dat raam er voor de architect of bouwheer eigenlijk niet meer toe”, zei ze. “Maar de digitalisering en dan met name BIM, gaat er ook voor zorgen dat fabrikanten meer zullen nadenken over een meer uniforme of gestandaardiseerde maatvoering. Als een architect laat weten aan een fabrikant dat uit het BIM-model blijkt dat bepaalde producten of bepaalde afmetingen minder makkelijk of net makkelijker binnen een bepaald concept kunnen worden geplaatst of meer of minder bijdragen aan de aanpasbaarheid van een gebouw, dan kan de fabrikant daarmee aan de slag.”
MOSARD
Galle: “Systemen als dat van MOSARD kunnen zeker helpen wanneer het gaat over slimmer ontwerpen, maar zoals gezegd: of dat altijd moet binnen een vaste maatvoering, dat denk ik niet.”
“MOSARD vertrekt echt vanuit zijn praktijkervaring, hé”, voegde Servaes daar nog aan toe. “De oprichters proberen bepaalde problemen die zij hebben ervaren te voorkomen en de zaken efficiënter te maken. Ze geven zo ook waardevolle inzichten aan een heleboel bouwactoren, wijzen hen op bepaalde bouwknopen. Misschien is hun design & buildplatform wel té rigide, dat kan, maar dat zal de tijd uitwijzen … Maar het uniform maatsysteem van MOSARD is wel écht een antwoord op het pijnpunt dat we hier bespreken, en dat is absoluut een verdienste.”
In deze FAQ leest u meer over de moeilijke relatie tussen maatvoering en circulair bouwen.