De mast en fundering van windmolens om groene energie op te wekken worden gemaakt van respectievelijk metaal en beton en kunnen daardoor relatief makkelijk worden hergebruikt, maar voor de wieken – die 15% van het totale materialenplaatje van een windmolen uitmaken – ligt dat anders. Die worden standaard gemaakt van licht en sterk composietmateriaal, meestal bestaande uit hout- en koolstofvezels in combinatie met bijzonder sterke harsen. Daardoor gaan ze lang mee, maar zijn ze wel onmogelijk te recycleren – het is te moeilijk en te duur om de verschillende componenten in de afvalfase te scheiden.

De oudste windturbines van Europa dateren uit de jaren 90 en bereiken nu het einde van hun levensduur. Tienduizenden wieken worden her en der opgestapeld of begraven op stortplaatsen. Het zal eeuwen zo niet millennia duren alvorens ze afgebroken zijn. Windturbinebladen zijn op zich niet heel erg giftig, maar het storten ervan kan het land en de waterwegen toch verontreinigen. De groeiende afvalberg van wieken is voor critici dan ook een belangrijk argument in hun strijd tegen windturbines, die volgens hen ook geluidsoverlast veroorzaken en het landschap visueel verpesten.

Speciale hars

Siemens Gamesa wilde daar iets aan doen en heeft nu de allereerste volledig recycleerbare windmolenwiek ontwikkeld, de RecyclableBlade. De wiek, 81 meter lang, is gemaakt van koolstof- en glasvezels en een nieuw soort hars. Die hars kan efficiënt gescheiden worden van de koolstof- en glasvezels, die dan kunnen worden hergebruikt in producten als beeldschermen of auto-onderdelen. Siemens Gamesa spreekt van een echte gamechanger en verwacht dat de bladen snel de standaard in de sector zullen worden.

Ook WindEurope, een in Brussel gevestigde handelsorganisatie die het gebruik van windenergie in Europa promoot, noemt het recycleerbare blad een belangrijke doorbraak, zeker omdat ze verwacht dat tegen 2030 zo’n 52.000 wieken per jaar zullen moeten worden verwijderd, tegenover ongeveer 1.000 nu.

Siemens Gamesa heeft intussen in zijn fabriek in Denemarken al zes windturbines geproduceerd met de recycleerbare wieken. Ze zijn bestemd voor het Duitse energiebedrijf RWE, dat ze in 2022 zal installeren in het Kawasaki-windmolenpark in Duitsland. Daarnaast heeft Siemens Gamesa ook afspraken met EDF Renewables, producent van hernieuwbare energie, en de WPD, een Duitse ontwikkelaar van windmolenparken op land, om RecyclableBlades wieken te leveren.

De innovatie is voor Siemens Gamesa een belangrijke stap in zijn missie om tegen 2040 alleen nog volledig recycleerbare windmolens te bouwen. Er ligt op dat vlak wel nog werk op de plank, zo is de interne mechaniek van een windturbine nog niet helemaal recycleerbaar.

Kanttekening

Eric Waeyenbergh, manager bij duurzaam afvalverwerkingsbedrijf Geocycle, maakt wel nog een kanttekening: ondanks de optie om wieken te hergebruiken zal het afstorten ervan volgens hem voorlopig de voorkeur blijven genieten. “Simpelweg omdat dat het goedkoopst is en er nog geen verplichting is voor het hergebruik van wieken van windturbines”, is hij realistisch.

Bron: Susanova, Siemens Gamesa, Het Parool en Change Inc.