De Pritzker Architecture Prize 2022 werd vorige week toegekend aan de in Berlijn woonachtige Burkinese architect Diébédo Francis Kéré. Hij is de eerste architect uit een Afrikaans land die de erkenning, door velen beschouwd als de hoogste eer in de architectuurwereld, ontvangt. De jury loofde Kéré voor zijn inzet voor sociale rechtvaardigheid en zijn innovatieve combinatie van het gebruik van lokale materialen en technieken en de toepassing van bioklimatische ontwerpen.
"Kéré werkt met aandacht voor sociale rechtvaardigheid en maakt intelligent gebruik van lokale materialen om in te spelen op het klimaat en dat in gemarginaliseerde landen, waar de beperkingen en moeilijkheden talrijk zijn en waar architectuur en infrastructuur afwezig zijn," verklaarden de organisatoren van de Pritzkerprijs meer bepaald. Met hun keuze voor Kéré zorgden ze voor een primeur: het is de eerste keer dat een architect uit een Afrikaans land de prijs die ook wel de Nobelprijs voor architectuur wordt genoemd, ontvangt. Kéré vervoegt een mooi lijstje met ook namen als Frank Gehry, Tadao Ando, Renzo Piano, Zaha Hadid en Jean Nouvel.
Veel van Kérés realisaties bevinden zich op het Afrikaanse continent, met name in Benin, Burkina Faso, Mali, Togo, Kenia en Mozambique, maar hij heeft ook opdrachten gekregen voor het ontwerpen van paviljoens en installaties in Europa – Denemarken, Duitsland, Italië, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk – en de Verenigde Staten. Hij staat vooral bekend om zijn betrokkenheid bij projecten met een groot potentieel voor publiek gebruik. Hij bouwt eigentijdse onderwijsinstellingen, gezondheidsfaciliteiten, professionele huisvesting, burgerlijke gebouwen en openbare ruimten, vaak in landen waar de middelen kwetsbaar zijn en broederschap van vitaal belang is.
Demonteerbare constructies en organische materialen
Het werk van Kéré kan inspirerend zijn voor al wie aan de slag wil met circulair bouwen. De lokale materialen die hij gebruikt in zijn ontwerpen, zijn immers niet zelden organische materialen, zoals steen, aarde en hout. Die combineerde hij al vaak met stalen constructies die weer uit elkaar kunnen worden gehaald voor toekomstig gebruik. Het Noomoo-weeshuis in Koudougou (Burkina Faso) is daar een mooi voorbeeld van, in de muren en de buitenvloeren van het weeshuis werd larietsteen verwerkt en de gewelven zijn gemaakt zijn van kleiblokken. De metalen daken beschermen de gebouwen tegen regen en direct zonlicht, terwijl het interieur passief wordt geventileerd. Bij dat laatste spelen ook de verticale, met muggengaas beklede ramen een rol. Ze zijn voor een deel gemaakt uit materialen die gerecycleerd zijn uit een verderop gelegen werkplaats.
"Het is niet omdat je rijk bent dat je materiaal moet verspillen. En het is niet omdat je arm bent dat je niet moet proberen om kwaliteit af te leveren,” zegt Kéré zelf. “Iedereen verdient kwaliteit, luxe en comfort. We zijn verbonden met elkaar en we zijn allemaal bezorgd over klimaat, democratie en armoede."
Meer info over (de laureaat) Diébédo Francis Kéré en zijn werk, vind je op de website van de Pritzker Architectura Prize.
Bron: Belga, VRT NWS, de Architect, The Pritzker Architectura Prize