De bibliotheek van Ninove, gelegen in een steegje tussen de Graanmarkt, de Edmond De Deynstraat en de Despauteerstraat in het centrum van de stad en ooit nog een lampenfabriek, was al langer aan een renovatie toe. Ze deelt immers al jaren haar inkomsas met het cultureel centrum en dat zorgt niet alleen voor moeilijke afsluitbaarheid en occasionele overlast, maar de bib mist daardoor ook een eigen gezicht. De vernieuwing van de bib maakt een einde aan die twee problemen en geef het gebouw ook een energetische en bouwfysische update.

De stad benadrukte in haar zoektocht naar een architectenteam daarnaast ook dat wat er al is maximaal hergebruikt moet worden. ROBUUST architectuur & onderzoek, dat de opdracht binnenhaalde, ging zelfs nog een stapje verder door ook in te zetten op enkele andere principes van circulair bouwen.

Demonteerbare lagen

Het maximale hergebruik vertaalde zich voornamelijk in het behouden van de rechthoekige betonnen structuur van het gebouw én de verdiepingsvloeren. Op materiaalniveau was demonteerbaarheid daarnaast een belangrijk uitgangspunt voor de architecten. Zo kleedden ze het betonnen karkas aan met wegneembare lagen, zoals mechanisch bevestigde dasisolatie en -dichting, een modulaire vliesgevel bestaande uit een houten draagstructuur en aluminium afdeklatten aan de buitenkant en een tweede gevel opgebouwd uit vlakke ‘vinnen’ in corentstaal die dienstdoet als zonwering.

De chape van de bestaande verdiepingsvloeren wordt ingesneden voor de technieken nodig voor de vloerverwarming en er komt een nieuwe houten parketafwerking bovenop. Alleen op het gelijkvloers wordt de vloer volledig weggebroken omdat daar vloerisolatie wordt voorzien.

Aanpasbaar ontwerp

Ook op ontwerpniveau is de vernieuwde bibliotheek een mooi voorbeeld van circulair bouwen. De bibliotheekvloeren worden immers zo open mogelijk ingericht en niet voorzien van vaste technieken of plekken. Zo kan de inrichting te allen tijde aangepast worden en kan de bib meegroeien met de veranderende noden die lezers in het licht van de digitalisering ongetwijfeld zullen hebben.

De kantoorvloer krijgt aan de noordelijk gelegen zijde een technische beuk met technische ruimtes, sanitaire voorzieningen en bergingsruimte. Die indeling ligt eerder vast, maar de zuidelijke beuk, met een polyvalente zaal en verschillende kantoren, is dan weer ingericht met verplaatsbare wanden zodat de ruimte op termijn andere vormen kan aannemen – landschapskantoren, individuele kantoren, workshopruimtes …

Amper vaste technieken

Alle technieken werden al van bij het schetsontwerp mee geïntegreerd. De nieuwe wandafwerking is zo gedetailleerd dat er ruimte voorzien is voor een technische koof per verdieping. Daarin is ventilatie en een groot deel van elektriciteit ondergebracht. Het aandeel technieken dat vast geïnstalleerd wordt – in de vloer – is tot het minimum beperkt. De vloerverwarming en -koeling wordt gevoed door een warmtepomp. Overige technieken – verlichting, branddetectie … – zullen allemaal via kabelgoten in opbouw verdeeld worden in de bibliotheek. Ook op die manier wordt maximaal ingezet op flexibiliteit.

De nieuwe bibliotheek voor de Kaffegieters moet in de zomer van 2024 de deuren openen.