Toen de architecten van TOOP architectuur op zoek gingen naar meer bureauruimte, gingen ze de uitdaging aan om en flexibele werkplek te creëren die bovendien ook circulair was. Het vertrekpunt werd uiteindelijk een zeecontainer die klaar was voor de schroothoop, een sterk staaltje upcycling.

Het project in Lokeren kreeg de naam COTOOP en als snel volde een nieuwe COTOOP-unit, een tweede vestiging van het bureau in Westouter. Zowel het interieur van de COTOOP-unit in Lokeren als dat van die in Westouter werd zo ontworpen dat het met minimale aanpassingen dienst kan doen voor een andere functie, zodat de zeecontainer naast een tweede leven ook nog vele volgende levens kan leiden. Bovendien kan de unit ook makkelijk verplaatst worden, mocht dat ooit nodig zijn – zeecontainers zijn nu eenmaal gemaakt om makkelijk per boot of vrachtwagen te transporteren.

Uitbreidbaar met andere units

TOOP architectuur besloot daarop het concept verder te ontwikkelen. Volgens het bureau kan een oude zeecontainer dankzij zijn waterdichte eigenschap immers elke gewenste invulling krijgen: kantoorruimte, atelier, zorgwoonst, tiny house … Het concept kan zo een antwoord bieden op ruimte voor thuiswerk, betaalbaar wonen en betaalbare zorg. De units kunnen bovendien worden uitgebreid met andere units.

Een container die hergebruikt wordt en aanpasbaar en verplaatsbaar is, dat is circulariteit ten top. Maar de COTOOP-units zijn ook om vele andere reden een schoolvoorbeeld van circulair bouwen. Zo worden de units duurzaam geïsoleerd volgens het box-in-boxprincipe, wat zorgt voor energiezuinige ruimte die kan worden verwarmd met een elektrische warmtepomp die is aangesloten op zonnepanelen. Door het plaatsen van een batterij kan de compacte unit volledig autonoom werken. Voor de waterhuishouding in de unit wordt dan weer uitsluitend gerecupereerd regenwater gebruikt.

Sterke architecturale identiteit

Toegegeven, werken of wonen in een afgedankte zeecontainer klinkt niet bepaald sexy, maar ook architecturaal hebben de COTOOP-units veel te bieden. Veel glas – de containers zijn zo stevig dat er gemakkelijk openingen in de zijkanten kunnen worden gemaakt zonder dat dit ten koste gaat van de stevigheid van het frame – en strakke gevelpanelen doen het maritieme verleden van de unit vergeten. De buitenafwerking is afhankelijk van haar omgeving. In Lokeren, in een stadstuin, werd ervoor gekozen het geheel rustig in te passen in zijn omgeving met een karaktervolle houten blinde gevel. Een groot schuifraam zorgt ervoor dat de unit een verlengstuk wordt van de tuin. In Westouter, waar de unit in een open landschap kwam te staan, tracht het volume als het ware te verdwijnen door zijn omgeving te reflecteren. Het kan op die manier mee evolueren met de seizoenen.

Voor de binnenafwerking werden dan weer multiplexplaten gebruikt, wat een warm en huiselijk interieur oplevert. Normaliter worden dat soort platen enkel gebruikt als bouwmateriaal en niet als afwerkingsmateriaal, maar TOOP architectuur wil aantonen dat er ook interessante dingen vallen te doen met een low budget-materiaal. Ook hier weer een circulaire insteek: door de platen op volle breedte te houden, wordt hergebruik maximaal gefaciliteerd. Om het meubilair vast te zetten wordt gewerkt met voegen van 3 mm, zodat het gemakkelijk te verplaatsen is of weg te nemen is.

Of hoe containers de afvalberg ook mee kunnen verkleinen in plaats van vergroten ...