Door minder open bebouwingen, kleinere woningen en meer appartementen, is de vraag naar gevelstenen in ons land de laatste tien jaar met 35% gedaald. Toch blijft Vandersanden groeien. Dat heeft de baksteenproducent onder meer te danken aan een ambitieus langetermijnplan voor duurzaamheid waarmee het in 2011 van start ging. Vandersanden maakt zich immers sterk dat de duurzaamheid van de productie de komende jaren het verschil zal maken in de sector. Want klassieke steenbakkerijen zijn grote vervuilers. Hoewel Vandersanden al een hele weg heeft afgelegd, stoot het bedrijf per jaar nog altijd 60.000  ton CO₂ uit in België en 90.000 ton in Nederland.

Pilootfabriek

Het plan moet leiden tot een CO₂-neutrale productie in 2050. Verschillende acties en ontwikkelingen moeten daarvoor zorgen. Eén van de meest opvallendste innovaties waar Vandersanden aan werkt, is de Carbstone, een steen gemaakt van carbinox, een recyclageproduct uit de staalnijverheid. Niet alleen door te vertrekken van gebruikt materiaal wordt CO₂ bespaard, de stenen zelf zullen ook nog eens CO₂-negatief zijn, wat betekent dat ze tijdens de productie CO₂ opnemen. Het carbinoxslib wordt immers gedroogd en geperst en vervolgens gehard door de opname van CO₂.

Voor het pilootproject zal een fabriek worden gebouwd met een capaciteit van 10.000 ton naast de steenfabriek van Vandersanden in Lanklaar. Zodra het productieproces op punt staat, wil Vandersanden opschalen. Het zoekt Europese steun voor de bouw van een Carbstone-fabriek met een capaciteit van 200.000 ton die 30.000 ton CO₂ per jaar zal opvangen. Made in Limburg weet dat het Genkse Orbix de carbinox zal leveren. Het bedrijf maakt die van de hoogovenslakken bij de buren van Aperam. Het ontwikkelde daarvoor samen met VITO een proces.

Steenstrips van 12 mm

Maar Vandersanden doet nog veel meer om duurzamer te worden. Het bedrijf opende drie jaar geleden in Maasmechelen de enige pilootfabriek in Europa voor gebakken steenstrips van 16 mm. De hoeveelheid grondstoffen die daarvoor nodig is, ligt 80% lager dan de benodigde hoeveelheid voor traditionele gevelstenen. Ook het energieverbruik van de pilootfabriek ligt 50% lager dan in de fabriek waar traditionele bakstenen worden gemaakt. Bovendien wordt ook de uitstoot van het transport fors gereduceerd, doordat de strips een pak lichter zijn dan traditionele bakstenen. In 2022 wil Vandersanden starten met de bouw van een nieuwe fabriek voor nog dunnere baksteenstrips van 12 mm.