Een ontwerp van Atelier Janda Vanderghote toverde de site van een vroegere betoncentrale in Gent om tot drie compacte maar toch ruim aanvoelende en budgetvriendelijke woonentiteiten rond een gemeenschappelijke binnentuin. Het inbreidingsproject in een dichtbevolkte stadswijk etaleert enkele circulaire bouwprincipes.
De projectsite heeft een bijzondere vorm. Een van de drie nieuwe woningen ligt, geprangd tussen twee bestaande woningen, aan de Hogeweg. Ze kwam op de plaats die de toegangspoort – geen echt gebouw – vormde tot een loods van de betoncentrale in het binnengebied daarachter. De andere twee woningen ontstonden uit de verbouwing van die loods. Ze zijn bereikbaar via een toegangsweg vanaf de Hogeweg.
Maximaal behoud
Het project, getypeerd door rode Belgische baksteen en gewit houten schrijnwerk, staat voor eenvoud en kwaliteit en is gestoeld op enkele principes van circulair bouwen. Na een stabiliteitsstudie door Pascal De Munck, werd ten eerste maximaal behouden wat er al was. Zo werd de betonnen structuur van de loods gevrijwaard van afbraak en kregen de muren van het gebouw, nadat ze in het wit gekaleid werden, een nieuw leven als tuinmuur. Ook een deel van de straalstructuur van de loods bleef behouden, als eyecather in de voortuin van de twee woningen in het binnengebied.
Nieuwe materialen zijn robuust en/of 'eerlijk'
De nieuwe materialen blinken uit in kwaliteit en/of eerlijkheid. Door te kiezen voor kwaliteit gaan de materialen heel lang mee en belanden ze niet snel op de afvalberg, met eerlijke materialen bedoelt Atelier Janda Vanderghote materialen die zijn wat ze zijn en zich niet anders voordoen. Hout is bijvoorbeeld echt hout en geen kunststof met een (namaak)laagje hout op. Onder eerlijke materialen verstaan de architecten ook dat de materialen zo weinig mogelijk voorbehandelingen hebben gekend voor ze op de werf toekomen.
Demonteerbare elementen
De architecten ontwierpen het project met het oog op het minimaliseren van grondstoffengebruik ook zo dat het zo minimaal mogelijk werd afgewerkt. Waar mogelijk zijn de ruwbouwelementen dan ook meteen de afwerking, zo zijn de plafonds in de vide en leefruimte van de woningen bijvoorbeeld in zichtbeton.
Daarnaast werd ingezet op demonteerbaarheid; alle toegepaste materialen zijn relatief eenvoudig te recupereren met het oog op hergebruik.
Aanpasbaar ontwerp
Het ontwerp van de woningen is ook aanpasbaar. Mocht het ooit nodig zijn, dan kunnen de volumes bijvoorbeeld makkelijk kantoren of vergaderzalen huisvesten. Het project voorzag ook plaats voor nog drie bijkomende woningen.
De site werd, met de gemeenschappelijke tuin, maar ook met de gedeelde voortuin van de twee woningen in het binnengebied en een private tuin voor elke woning, ten slotte ook maximaal onthard. Bovendien werden er enkele bomen aangeplant.
Meer over de architecturale kwaliteiten van het project lees in dit artikel van onze collega’s van Architectura – naar aanleiding van de nominatie van het project voor de Belgian Building Awards 2023.