Nadat het de bestemming van een voormalig fabriekspand langs de Pierre Corneliskaai in Aalst had laten veranderen van productie naar niet-residentieel, klopte badkamer- en keukenspecialist Sterck aan bij Objekt Architecten om de loods om te toveren tot nieuwe, hypermoderne toonzaal. Dat deed het Aalsterse ontwerpbureau met een renovatieontwerp dat met een aanpasbare indeling en pure materialen die waar het kon omkeerbaar werden verbonden enkele principes van circulair bouwen etaleert.
Gebouwd als weverij, later een fabriek van Tupperware en vandaag na een herbestemming een uiterst geavanceerde showroom. Dat is in het kort de geschiedenis van het 18de-eeuwse pand langs de Pierre Corneliskaai in Aalst waar badkamer- en keukenspecialist Sterck nu al een tijdje het meubilair aan de wereld toont dat het naast zijn oplossingen voor badkamers en keukens – waarvoor het al langer een showroom heeft naast de nieuwe toonzaal – aanbiedt.
Het ontwerp voor die laatste reconversie is van de hand van Objekt Architecten, dat daarin niet wilde raken aan het industriële karakter en van het gebouw gekenmerkt door drie symmetrische beuken in typische baksteenarchitectuur, ook al is het niet opgenomen op de lijst van beschermde gebouwen. Zo werd het exterieur van het gebouw, met een voorgevel die getypeerd wordt door genuanceerde bakstenen ornamenten, middels een speciaal reinigingsprocédé in ere hersteld.
Wel werd de gevel opengemaakt daar waar hij grote rechthoekige vlakken had. Elke opening werd verstevigd met een betonnen kader dat aan de bovenkant afgerond is. Het gebruikte beton contrasteert mooi met de oude bakstenen. Het buitenschrijnwerk, Masterline 8 van Reynaers Aluminium, werd achter de gevel geplaatst, waardoor de nieuwe betonnen kaders het deels verbergen. Ook in de zijgevel werden grote raamopeningen voorzien.
Ruimte breken
De grootste uitdaging voor de architecten lag in de schaal van het gebouw, die niet erg geschikt was voor een gezellige showroom. Met architecturale elementen uit beton, metaal en hout, die de loods vullen en tegelijkertijd indelen dankzij hun materialiteit – en die passen bij het industriële karakter van het pand –, slaagden de ontwerpers er echter in de ruimte te breken en zo de gewenste sfeer te verkrijgen. Zo werd doorheen de linker- en de middenbeuk van de loods een betonnen schijf geplaatst, leunend op drie architecturale steunpunten – die meteen ook fungeren als rug voor de presentatie van het meubilair. Het betonnen element zorgt voor een geborgen gevoel in de onderliggende toonzaal en creëert extra vloeroppervlakte op de verdieping die het creëert in de hoge open ruimte. De verdieping is toegankelijk via een betonnen steektrap en een betonnen wenteltrap en via een loopbrug die verbonden is met het achterliggende volume dat achteraan in de linker- en middenbeuk werd geplaatst.
Metalen volume
Dat volume is een metaalconstructie die werd bekleed met strekmetaal. Het huisvest kantoren, bergingen, toiletten, technische lokalen en een kleine keuken waarin kookdemonstraties kunnen worden georganiseerd. In het verlengde van het metalen blok werd ter hoogte van de rechterbeuk een grote patio voorzien, binnen de oorspronkelijke grenzen van de bestaande loods. Die zorgt voor licht in de grote naastliggende vide, waar flexibele werkplekken voorzien zijn, en biedt ruimte aan klimplanten om te woekeren en zo een groene oase te creëren die toelaat buitenmeubilair tentoon te stellen.
In de rechterbeuk werd een bijkomende verdieping ontworpen waar hout primeert. Die verdieping staat los van de voorgevel en achtergevel, waardoor de bezoeker ook in de rechtervleugel de ruimtelijkheid blijft ervaren, en is bereikbaar via een centraal geplaatste trap in de vide.
Circulair
Het project kan inspirerend werken voor wie circulair wil (ver)bouwen. En niet alleen omdat een nieuwe functie werd gegeven aan een leegstaand gebouw.
Zo staan de ingrepen die Objekt Architecten deed een functiewijziging van het gebouw in de toekomst niet in de weg. De verschillende loodsen kunnen bijvoorbeeld nog worden opgesplitst.
Daarnaast werd in de mate van het mogelijke ook gebruikgemaakt van omkeerbare verbindingen. Zo zijn de verschillende elementen van het stalen volume mechanisch met elkaar verbonden. Ook de sandwichpanelen van Kingspan voor de afwerking van het dak kunnen gedemonteerd en hergebruikt worden.
De architecten gebruikten ook zo veel mogelijke pure materialen, met dus baksteen, hout, beton en staal als voornaamste. Toegegeven, die laatste twee zijn niet bepaald duurzaam als het aankomt op productiewijze, maar Objekt Architecten hield alle materialen wel maximaal gescheiden, zodat zo gemakkelijk gerecycleerd kunnen worden mocht dat ooit nodig zijn.
Het project, ark38 gedoopt, werd uitgevoerd door Jan De Nul en vorig jaar opgeleverd.