De vernieuwde campus van ACV-CSC-METEA in de Koning Boudewijnstraat in Gent vormt een mooi voorbeeld van circulair verbouwen. Maximale inzet op behoud van het bestaande, focus op hernieuwbaarheid bij de keuze van nieuwe materialen en een aanpasbare indeling kenmerken immers het renovatieontwerp, waar evr-architecten voor zorgde. Opvallend aan de vernieuwde campus is zonder meer de gevel met geïntegreerd zonnescherm, waarvoor Bureau Bouwtechniek de studie uitvoerde.
De oude campus van ACV-CSC-METEA bestond uit een aaneenschakeling van twee gebouwen aan de straat en drie kleinere achterliggende volumes. Doorheen de jaren hadden verschillende ad-hocverbouwingen de cluster van gebouwen alsmaar meer verwrongen, zowel architectuur en structureel. Het geheel toonde zijn semipublieke programma op geen enkele manier (meer) aan de buurt. Een transformatie drong zich dan ook op.
Behoud en recuperatie
Evr-architecten mocht daarvoor het ontwerp maken en trok daarbij volop de kaart van circulair verbouwen. Zo werd in eerste instantie maximaal ingezet op behoud van de bestaande structuur. De oude archiefkelder werd bijvoorbeeld toegankelijk gemaakt vanaf de straat en omgevormd tot fietsenstalling. De drie afgeleefde achterbouwvolumes werden dan weer gestript en in hun geheel gerenoveerd volgens de BEN-principes.
Bleven evenwel niet behouden: de bestaande hoofdvolumes lang de Koning Boudewijnstraat. Die bleken ondanks hun robuuste structuur niet meer te verzoenen met de hedendaagse comforteisen. Ze werden gesloopt en vervangen door een nieuw volume in houtmassiefbouw.
Naast de bestaande structuren werden ook zo veel mogelijk andere bouwmaterialen gerecupereerd om in situ en ex situ te hergebruiken. Samen met Labeur vzw werd daartoe tijdens de afbraakfase een volledig inventaris opgemaakt van de bestaande losse en vaste infrastructuur, maar ook van onder andere het schrijnwerk. Uiteindelijk kregen onder meer isolatie, binnenschrijnwerk en verschillende afwerkingsmaterialen een tweede leven in andere projecten. Haspels, kastdeuren, keukentoestellen en akoestische schuifwanden zijn dan weer voorbeelden van elementen die in het vernieuwde gebouw een tweede leven kregen.
Hernieuwbare materialen
De nieuwe materialen moesten voor evr-architecten waar het kon zo veel als mogelijk hernieuwbaar zijn. Het belangrijkste voorbeeld daarvan, is uiteraard de keuze voor hout als structureel materiaal voor het nieuwe volume langs de straat, een ontwerpkeuze die de CO2-voetafdruk van her vernieuwde complex uiteraard aanzienlijk verlaagde.
Hout kenmerkt ook het gevelontwerp van het nieuwe volume in de Koning Boudewijnstraat. Zo zorgen vaststaande lamellen uit thermisch behandeld FSC-gecertificeerd grenen ervoor dat zonlicht zo goed mogelijk geweerd wordt, zonder dat uiteraard de daglichttoetreding en de rechtstreekse buitenzichten in het gedrang komen. De verticale houten lamellen, permanent geïnclineerd in verschillende richtingen, houden rechtstreeks zonlicht buiten, de zachtwitgelakte horizontale vinnen reflecteren diffuus daglicht tot diep in de kantoren, les- en vergaderzalen, cateringzone en andere ruimtes die het nieuwe gebouw herbergt . Het geïntegreerde zonnescherm is het resultaat van een ontwerpend onderzoek door Bureau Bouwtechniek.
De houten lamellen zorgen niet alleen voor een passieve zonwering voor de verschillende kantoorverdiepingen, maar geven het gebouw ook een karaktervol ritme en gezicht.
Aanpasbare indeling
Naast de focus op behoud en op hernieuwbaarheid voor de nieuwe materialen, maakt ook het feit dat evr-architecten de twee gebouwen zo ontwierp dat ze eenvoudig kunnen worden heringedeeld en zelfs andere functies kunnen toelaten het renovatieproject circulair. Concreet werden alle verdiepingen als open plateaus ontworpen en zijn de technieken in de verhoogde vloer en het klimaatplafond vlot bereikbaar om herconfiguratie van of een nieuwe bestemming voor de ruimtes toe te laten.
Meer groen
Na overleg met de diensten van Stad Gent, werd het aantal parkeerplaatsen op de site tot een minimum teruggebracht, waardoor het niet-bebouwde binnengebied in het project kon worden opengewerkt, ontpit en vergroend. De ligging in het centrum van Gent en aan het Sint Pietersstation maakt immers dat er sterk kon worden ingezet op openbaar vervoer en fiets- en wandelverkeer. De noodzakelijke extra autoparkeerplaatsen voor het faciliteren van het gebouw worden gehuurd bij een private partner op wandelafstand van het kantoor.
Naast Bureau Bouwtechniek werkte aan het ontwerp van evr-architecten ook nog Dexco, het Nederlandse Adviesbureau Brekelsmans en Buro Kiss (stabiliteitsstudie), Istema (studie technieken en EPB), D2S International (akoestiek) en Denis Dujardin (landschapsarchitectuur) mee.