Dat Waldo Galle de wisselbeker ontvangt van de praktijk vindt hij een bijzondere eer. “Al bijna tien jaar doen collega’s van VUB Architectural Engineering en ik onderzoek naar veranderingsgericht en circulair bouwen. We doen dat voor en met de praktijk, en die transdisciplinaire aanpak wordt duidelijk geapprecieerd.”

“Door circulair en veranderingsgericht te bouwen kunnen gebouwen langer gebruikt worden en bouwproducten makkelijk hergebruikt. Daarmee wordt afval vermeden en beperken we ook de nood aan nieuwe producten en grondstoffen, een belangrijke stap om de milieu-impact van de bouwsector binnen de grenzen van de planeet te brengen. Die aanpak werd geïllustreerd in het Circular Retrofit Lab dat op de VUB-campus in Elsene te bewonderen is”, legt Galle uit. “Maar er is heel wat veranderd …”

"Luis in de pels van de sector"

“Terwijl we aanvankelijk de zin van veranderingsgericht en circulair bouwen moesten aantonen met milieu- of kostenanalyses, wijzen we vandaag vooral op de risico’s van circulair bouwen. Is zo’n radicale shift naar een economie van gesloten materialenstromen wel betaalbaar? Hoe verandert ze de rol van architecten en aannemers? En gaat ze wel snel genoeg om aan de klimaatuitdaging het hoofd te bieden? Terwijl we tien jaar geleden vooral moesten overtuigen, zijn we vandaag de luis in pels van de sector. Maar het is een rol die we als maatschappelijk geëngageerde academici moeten spelen”, vindt Galle.

"Grensverleggend werk"

Lode Goethals en zijn team van BAST architects & engineers waren er naar eigen zeggen snel uit toen ze een nieuwe winnaar moesten aanduiden. “Het mag duidelijk zijn dat het werk dat Waldo en zijn team al verrichtten en vandaag nog verrichten, grenzen heeft verlegd en waar pionierswerk is op het vlak van circulair bouwen. Waldo haalt in die context meer dan terecht het Circular Retrofit Lab aan, maar er zijn ook de talloze publicaties rond circulair design en het initiatief Atelier Circulair, waarin VUB Architectural Engineering en Netwerk Architecten Vlaanderen met steun van Vlaanderen Circulair, 's avonds het veld intrekken om ontwerpers samen te brengen en kennis te laten delen rond veranderingsgericht en circulair bouwen. Waldo's uitleg is daarnaast ook steeds heel helder”, motiveerde hij die keuze.

Daarna benoemde Goethals zoals elke ex-winnaar van de Circubuild-award ook het voornaamste pijnpunt waar circulair bouwen volgens hem nog mee kampt. “Het is hier vandaag (op Circulair Real Estate, red.) al een paar keer aangehaald en is dus duidelijk een gedeelde frustratie in de sector: het wettelijke en fiscale kader stimuleert circulair bouwen vandaag nog te weinig als oplossing voor bestaande problemen. De noodzakelijke bouwshift waarbij we buitengebieden ontpitten en in gebieden met veel voorzieningen gaan inbreiden, is bijvoorbeeld gebaat bij het afleveren van tijdelijke vergunningen, het zogenaamde uitdoofscenario. Met – verplaatsbare, demonteerbare – tijdelijke woningen kan je er een generatie laten overgaan om de gewenste ruimtelijke transitie te laten voltrekken. Mits de juiste voorwaarden is dat een boost voor – circulaire – demonteerbare of verplaatsbare woningen waarvan de materialen over 25 jaar nog steeds een waarde hebben.  Ook vergunningen die tijdelijk wonen mogelijk maken in panden die daar eigenlijk niet voor bestemd zijn maar zich er mits minimale aanpassingen wel toe lenen, zouden in het leven moeten worden geroepen.”

“Ik heb vandaag alleszins gezien dat de wil en drive in de bouwsector zelf enorm groot is”, hopelijk heeft het beleid dat ook gezien”, besloot Goethals.

Tweede VUB'er die de prijs wint

Professor Waldo Galle is de tweede VUB’er die de prijs in ontvangst neem na alumna Mieke Vandenbroucke (VIBE vzw), de allereerste winnaar in maart 2020. 

Nog een leuke uitsmijter: Lode Goethals kwam toe op Circulair Real Estate zonder … Circubuild-award. Hij was de prijs naar eigen zeggen domweg vergeten. Galle – die wel zijn gepersonaliseerde spie ontving die normaal in de award wordt geprikt, want die had ondergetekende mee – moest er hartelijk om lachen en stelde prompt voor om binnenkort eens af te spreken op café voor de officiële overdracht. Tussen pot en pint, het is eens iets anders …